τακτικές και μέθοδοι υπεράσπισης σε ποινικές υποθέσεις

  Η υπεράσπιση του κατηγορουμένου σε ποινικές υποθέσεις διέρχεται από διάφορα στάδια (επίπεδα), τα οποία χοντρικά είναι τα εξής :
-Σε πρώτη φάση πρέπει κανείς να δει εάν τα πραγματικά περιστατικά της υπόθεσης, και αληθή υποτιθέμενα, είναι ικανά να στηρίξουν τη συγκεκριμένη κατηγορία εναντίον κάποιου, αν στέκει δηλαδή νομικά η κατηγορία ή αν έχει δοθεί εσφαλμένος νομικός χαρακτηρισμός στην κατηγορία π.χ αν το έγκλημα είναι κατά συρροή ή κατ' εξακολούθηση, αν υπάρχει ή όχι επιβαρυντική περίσταση, αν υφίστασται καν η απάτη ή πλαστογραφία ή δυσφήμηση κ.ο.κ, με βάση τις παραδοχές του κατηγορητηρίου και μόνον. Πρόκειται για νομική διεργασία, την οποία προφανώς μπορεί να εκτελέσει μόνον ο δικηγόρος.
-Σε ένα δεύτερο επίπεδο, πρέπει να εξεταστεί εάν έχει ασκηθεί νόμιμα η ποινική δίωξη ή όχι : εάν π.χ υπάρχει η απαιτούμενη έγκληση και εάν είναι αυτή νομότυπη και εμπρόθεσμη, εάν έχει παραγραφεί ή όχι το αδίκημα κλπ
-Σε περίπτωση τώρα, που τα πραγματικά περιστατικά της υπόθεσης είναι ικανά να στηρίξουν την κατηγορία και η δίωξη έχει ασκηθεί νόμιμα, εισερχόμαστε πλέον στην ουσία της υπόθεσης και προσπαθούμε να αντικρούσουμε την κατηγορία, είτε παρουσιάζοντας αντίθετα στοιχεία, είτε προσπαθώντας να κλονίσουμε τα εναντίον μας στοιχεία (π.χ την αξιοπιστία των μαρτύρων κατηγορίας, με ενδεχόμενες αντιφάσεις στις καταθέσεις τους). Είναι πιθανόν ο κατηγορούμενος να μην έχει διαπράξει το έγκλημα και να έχει ατράνταχτα στοιχεία, που το αποδεικνύουν (π.χ άλλοθι), είτε να μην είναι αυτός ο δράστης (π.χ να διώκεται για κατασκευή αυθαιρέτου, χωρίς να είναι ο ίδιος ιδιοκτήτης ή κατασκευαστής). Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να θυμόμαστε το τεκμήριο αθωώτητας και ότι η κατηγορούσα Αρχή οφείλει να αποδείξει την ενοχή και όχι το αντίστροφο, να αποδείξει δηλ. ο κατηγορούμενος της αθωώτητά του. Εδώ είναι που εισέρχεται η "μαγική" λέξη "αμφιβολία", η οποία ενεργεί πάντα υπέρ του κατηγορουμένου : αν υπάρχουν ή ...δημιουργούνται (!) αμφιβολίες ως προς την ενοχή, η κρίση του Δικαστηρίου οφείλει να είναι απαλλακτική ! Η αμφιβολία μάλιστα δεν αφορά μόνον το σκέλος του ποιος είναι ο δράστης, αλλά και το σκέλος της πρόθεσης, σε όσα εγκλήματα αυτό απαιτείται, διότι ακόμα και η αμφιβολία ως προς το δόλο, οδηγεί σε αθώωση.
-Αν τώρα τα στοιχεία κατά του κατηγορουμένου είναι αδιάσειστα (ή υπάρχει ομολογία), θα πρέπει να αναζητηθεί ένας λόγος άρσης του αδίκου (π.χ νόμιμη άμυνα) ή του καταλογισμού (π.χ επήρεια μέθης, ψυχασθένεια κλπ), ενώ αν δεν υπάρχουν ούτε αυτά, θα πρέπει να αναζητηθούν τυχόν ελαφρυντικά ή άλλοι λόγοι, για να μειωθεί τουλάχιστον η ποινή.
-Να σημειωθεί επίσης ότι υπάρχουν και άλλες νομικές ενστάσεις, που προτείνονται πριν την έναρξη της Δίκης (π.χ ακυρότητα κατηγορητηρίου ή κλητηρίου θεσπίσματος κ.α), οι οποίες μπορεί να μην οδηγούν σε αθώωση, αλλά κερδίζεται έτσι πολύτιμος χρόνος, αν γίνουν δεκτές !
    Σε κάθε περίπτωση έχει σημασία να τονιστεί ότι ο κατηγορούμενος οφείλει να συμβουλεύεται δικηγόρο, αμέσως μόλις καταστεί ύποπτος και να διαμορφώνεται από κοινού η υπερασπιστική γραμμή, ήδη από το πρώιμο στάδιο της ανάκρισης ή της προανάκρισης, διότι τυχόν λάθη εκεί, είναι δύσκολα επανορθώσιμα μετά, στο Δικαστήριο.
    Εξάλλου, ένα καλογραμμένο και τεκμηριωμένο απολογητικό υπόμνημα, μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σε αρχειοθέτηση της μήνυσης και έτσι ο κατηγορούμενος να αποφύγει την ταλαιπωρία μία ακροαματικής διαδικασίας !