το αρμόδιο δικαστήριο (μέρος 2ο)

   Το κατά τόπον αρμόδιο Δικαστήριο, είναι -και αυτός είναι ο γενικός κανόνας- το δικαστήριο του τόπου, όπου έχει την κατοικία του ο εναγόμενος ! Έτσι, π.χ αν μου χρωστάει κάποιος 10.000 ευρώ, θα πρέπει να απευθύνω την αγωγή μου στο Ειρηνοδικείο (λόγω ποσού), αλλά σε ποιο ; Αν ο εναγόμενος μένει στην Αθήνα, στο Ειρηνοδικείο Αθηνών, αν μένει στη Ραφήνα, στο Ειρηνοδικείο Κορωπίου, αν μένει στη Ν.Φιλαδέλφεια, στο Ειρηνοδικείο Ν.Ιωνίας και πάει λέγοντας.
   Στα Ειρηνοδικεία επομένως, είναι πιθανόν να υπάγονται περισσότεροι του ενός Δήμοι, έτσι π.χ στο Ειρηνοδικείο Αθηνών, υπάγονται, εκτός από το Δήμο Αθηναίων, οι εξής Δήμοι : Αγίας Βαρβάρας, Αγίου Δημητρίου, Αιγάλεω, Αλίμου, Αργυρούπολης, Ασπροπύργου, Βούλας, Βουλιαγμένης, Βύρωνα, Γαλατσίου, Γλυφάδας, Δάφνης, Ελληνικού, Ζωγράφου, Ηλιούπολης, Καισαριανής, Μοσχάτου, Π.Φαλήρου, Υμηττού, Χαϊδαρίου και ..Ν.Μάκρης !
    Αν ο εναγόμενος δεν έχει κατοικία στην Ελλάδα, αρμόδιο είναι το δικαστήριο του τόπου διαμονής και αν δεν είναι ούτε αυτή γνωστή, το δικαστήριο, όπου είχε την τελευταία γνωστή κατοικία ή διαμονή.
    Αν ο εναγόμενος έχει ειδική κατοικία, π.χ είναι επαγγελματίας και έχει γραφείο σε τόπο διαφορετικό από εκείνο της κατοικίας, αρμόδια είναι και τα 2 δικαστήρια και μπορεί ο ενάγων να επιλέξει : π.χ στο ως άνω παράδειγμα, αν ο εναγόμενος είναι ιατρός, με γραφείο στο κέντρο και σπίτι στο Περιστέρι, αρμόδια είναι τόσο το Ειρηνοδικείο Περιστερίου, όσο και εκείνο των Αθηνών.
   Στην περίπτωση νομικού προσώπου π.χ ανώνυμης εταιρίας, αρμόδιο είναι το Δικαστήριο του τόπου, όπου εδρεύει αυτό, όπως επίσης και όταν εναγόμενο είναι το Δημόσιο, ο τόπος όπου εδρεύει η Αρχή, η οποία το εκπροσωπεί στη συγκεκριμένη Δίκη.
    Στο σημείο αυτό, μπορούν να προκύψουν νομικά ζητήματα και αμφισβητήσεις, διότι οι εταιρίες συχνά αλλάζουν την έδρα τους, μόνον τυπικά ή και εικονικά : ο Νόμος ορίζει ότι η έδρα ενός νομικού προσώπου, είναι ο τόπος όπου ασκείται η Διοίκησή του και όχι η τυχόν καταστατική έδρα, που μπορεί να μην συμπίπτει με αυτό.. !
     Οι δημόσιοι υπάλληλοι, μπορούν να εναχθούν, εναλλακτικά, είτε στον τόπο κατοικίας τους, είτε και στον τόπο, όπου ασκούν τα καθήκοντά τους, όπως και οι στρατιωτικοί, που μπορούν να εναχθούν και στον τόπο, όπου βρίσκεται η μονάδα ή η υπηρεσία τους.
     Οι γαμικές διαφορές επίσης μπορούν να εισαχθούν και στο Δικαστήριο, όπου ήταν η τελευταία κοινή διαμονή του ζεύγους και οι διαφορές διατροφής και στο δικαστήριο, του τόπου κατοικεί ή διαμένει ο δικαιούχος της διατροφής (δηλ. η ενάγουσα, σε αντίθεση με τον αρχικό κανόνα).
     Αν η πράξη, στην οποία βασίζεται η αγωγή, συνιστά παράλληλα και ποινικό αδίκημα, η αγωγή μπορεί να εισαχθεί και στο Δικαστήριο, του τόπου, όπου συνέβη το αδίκημα π.χ σε περίπτωση θανατηφόρου τροχαίου, στην Πάτρα, με οδηγό που μένει στην Αθήνα, αρμόδια είναι τα Δικαστήρια τόσο της Πάτρας, όσο και της Αθήνας.
      Υπάρχουν και 2 περιπτώσεις, όπου δεν ισχύει ο αρχικός κανόνας και πρέπει υποχρεωτικά η αγωγή να γίνει σε ορισμένο Δικαστήριο, αποκλειστικά :
-Στις διαφορές επί ακινήτων, αρμόδιο αποκλειστικά είναι το Δικαστήριο, στην περιφέρεια του οποίου βρίσκεται το ακίνητο και
-Στις κληρονομικές διαφορές, αποκλειστικά αρμόδιο, είναι το Δικαστήριο, του τόπου της τελευταίας κατοικίας ή διαμονής του μακαρίτη.
      Το κατά τόπον αρμόδιο Δικαστήριο, μπορεί να αλλάξει με συμφωνία των διαδίκων, η οποία πρέπει να είναι έγγραφη και να αφορά συγκεκριμένες μελλοντικές διαφορές, έτσι π.χ στα "ψιλά γράμματα" πολλών συμβάσεων, αναφέρεται ότι αποκλειστικά αρμόδια, για την επίλυση των διαφορών, που τυχόν θα προκύψουν από την παρούσα, είναι π.χ τα Δικαστήρια της Αθήνας.
      Τα Δικαστήρια είναι υποχρεωμένα να εξετάζουν αυτεπαγγέλτως, αν είναι κατά τόπον και καθ' ύλην αρμόδια, να δικάσουν μία διαφορά και σε περίπτωση, που δεν είναι, παραπέμπουν την υπόθεση στο αρμόδιο, κατά τη γνώμη τους, Δικαστήριο.