προσβολή προσωπικότητας δια του Τύπου

       Αυτή η κατηγορία νομικών υποθέσεων, απασχολεί τα Δικαστήρια για δεκαετίες, αυτό που έχει αλλάξει, τα τελευταία 15 χρόνια, με την ανάπτυξη του Διαδικτύου, είναι η έννοια του Τύπου, αφού πλέον τα έντυπα έχουν περάσει σε δεύτερη μοίρα και κυριαρχούν οι ηλεκτρονικές εφημερίδες, τα blogs, τα sites, αλλά και τα (αντι)σόσιαλ μίντια !

  Όλα αυτά, τα ηλεκτρονικά, μέσα εντάσσονται πλέον στην έννοια "Τύπος" και αυτό έχει νομική σημασία, αφενός γιατί, στο ποινικό σκέλος, αυξάνονται τα πλαίσια ποινής και αφετέρου, στο αστικό σκέλος, επειδή (και αυτό αφορά κυρίως συναδέλφους) πρέπει να τηρηθεί μια συγκεκριμένη, από το Νόμο, διαδικασία, με προθεσμίες κλπ, προτού ασκηθεί η αγωγή, ειδάλλως (αν δεν τηρηθεί η προδικασία, δηλαδή) αυτή (η αγωγή) θα απορριφθεί ως απαράδεκτη...

   Όπως ήδη αναφέρθηκε, οι υποθέσεις αυτές, έχουν, κατά κανόνα, δύο σκέλη : το ποινικό και το αστικό, ήτοι γίνεται συνήθως και έγκληση και αγωγή (αποζημίωσης), από προσβλητικά για την προσωπικότητα κάποιου δημοσιεύματα !

   Τα σχετικά ποινικά αδικήματα, στα οποία έχουμε αναφερθεί και αλλού, είναι η εξύβριση και η δυσφήμηση, απλή ή συκοφαντική, ανάλογα και για να διωχθούν, θα πρέπει το θύμα να υποβάλει έγκληση, εντός 3 μηνών, από τότε που έλαβε γνώση της προσβολής της τιμής του (προσωπικής, επαγγελματικής, οικογενειακής κ.ο.κ).

   Υπάρχει βέβαια και το αδίκημα της προσβολής μνήμης νεκρού, όπου εκεί το δικαίωμα έγκλησης ανήκει στον επιζώντα σύζυγο και στα παιδιά του αποβιώσαντος και αν αυτοί δεν υπάρχουν, στους γονείς και τα αδέρφια του !

   Όσον αφορά την αγωγή της αποζημίωσης, λόγω ηθικής βλάβης, για την επιμέτρηση της, προβλέπονται κάποια κριτήρια, όπως οι επιπτώσεις του δημοσιεύματος στον αδικηθέντα και στο περιβάλλον του, ο βαθμός πταίσματος του εναγομένου, το είδος, η βαρύτητα και η απαξία των γεγονότων, πράξεων ή χαρακτηρισμών που αποδόθηκαν (ψευδώς) στον ενάγοντα, καθώς και η κοινωνική και οικονομική κατάσταση των διαδίκων.

    Δεν θα (ξανά) αναλύσω πότε υπάρχει εξύβριση και δυσφήμηση και πότε όχι, αυτό έχει γίνει στις σχετικές με αυτά τα ποινικά αδικήματα αναρτήσεις, πιθανό να έχουν αλλάξει κάπως οι ποινές, με το νέο ποινικό Κώδικα, αλλά αυτό δεν έχει τόση σημασία, τα υπόλοιπα, που είναι και πιο σημαντικά, εξακολουθούν να ισχύουν !

    Θέλω μόνον να κάνω, δύο παρατηρήσεις για το αδίκημα της εξύβρισης, εν γένει και όχι μόνον δια του Τύπου ή του Διαδικτύου, που συνιστούν προτάσεις για αλλαγές στον Ποινικό μας Κώδικα...

    Η πρώτη ιδέα, μου ήρθε προχθές, καθώς ...έτρωγα τον αρακά μου, διότι, όπως έχω ξαναπεί, όταν είσαι μάχιμος δικηγόρος, οι ιδέες κατεβαίνουν, ανά πάσα ώρα και στιγμή, είτε σχετικά με υποθέσεις που χειρίζεσαι, είτε γενικότερα με νομικά ζητήματα !

    Επειδή λοιπόν, συμβαίνει, κατά κανόνα, δύο πρόσωπα, να εξυβρίζει το ένα το άλλο, ήτοι να ξεκινάει ο ένας και να απαντάει (ανθρώπινα, παρασύρεται) ο άλλος, αυτό σημαίνει ότι διαπράττουν και οι δύο το αδίκημα, ωστόσο αν κάνει μήνυση, εντός 3μήνου, μόνον ο ένας και όχι ο άλλος (που δεν θέλει να δώσει -δικαστική- συνέχεια στον καυγά), θεωρώ άδικο και ανεπιεικές, να χάνει το δικαίωμα έγκλησης ο άλλος και να καταδικάζεται μόνον ο ένας και όχι και ο άλλος, αφού έβριζαν και οι δύο...

  Σε τέτοιες περιπτώσεις, λοιπόν, προτείνω να υπάρξει πρόβλεψη, ότι αναβιώνει το δικαίωμα έγκλησης και του άλλου, όταν μάθει ότι του έχει γίνει μήνυση, ακόμα και αν έχει παρέλθει το τρίμηνο !

     Η δεύτερη νομοθετική πρόταση, έχει να κάνει με το γεγονός, ότι βρίζουμε συνήθως, όχι απρόκλητα, αλλά όταν κάποιος άλλος μας προκαλέσει, με κάποιον τρόπο, είτε με λόγια, είτε με έργα...

    Θεωρώ λοιπόν, ότι πρέπει να περιληφθεί στον Ποινικό Κώδικα, διάταξη αντίστοιχη με εκείνη, που κρίνει ατιμώρητη την απλή σωματική βλάβη, όταν έχει προηγηθεί μια βάναυση συμπεριφορά του θύματος (π.χ βλέπω κάποιον να κακοποιεί ένα ζωάκι και του ρίχνω "μπουκέτο", από αγανάκτηση και θυμό), δηλαδή όταν έχει προκαλέσει ο άλλος την εξύβριση : δεν μπορεί να προβλέπεται αυτό στη σωματική βλάβη και όχι στην εξύβριση, δηλαδή στο μείζον και όχι στο έλασσον !

    Εννοείται ότι η έννοια της "πρόκλησης" και της προηγούμενης άσχημης συμπεριφοράς του θύματος, θα πρέπει να κρίνεται με κάποια αντικειμενικά κριτήρια και με βάση τις αντιλήψεις του μέσου, συνετού, ανθρώπου...