τι είναι το δικαστικό ένσημο και το τέλος απογράφου

  Ένα από τα βασικά δικαστικά έξοδα, που επιβαρύνουν όσους κάνουν αγωγή, αιτούμενοι ένα ορισμένο ποσόν από τον εναγόμενο, είναι το τέλος δικαστικού ενσήμου.
  Το δικαστικό ένσημο υπολογίζεται ως ποσοστό επί του ποσού, που ζητάμε και αποδίδεται στο Δημόσιο Ταμείο και χωρίς αυτό δεν υπάρχει δυνατότητα έκδοσης απόφασης !!
   Σήμερα, το ποσοστό αυτό ανέρχεται σε 4,8 τοις χιλίοις, ενώ υπάρχουν και προσαυξήσεις υπερ του Ταμείου Νομικών και του Ταμείου Προνοίας Δικηγόρων (0,8 τοις χιλίοις) και ένα μικρό ποσόν για τέλος χαρτοσήμου (2,4% επί του δικαστικού ενσήμου).
   Πρακτικά λοιπόν, αν ζητάμε με την αγωγή μας 50.000 ευρώ, θα πληρώσουμε δικαστικό ένσημο 240 ευρώ + 40 ευρώ για ταμείο νομικών + 40 ευρώ για ταμείο προνοίας δικηγόρων + 5,76 ευρώ για χαρτόσημο, ήτοι συνολικά 325,76 ευρώ.
   Το μεγάλο δίλημμα, που αντιμετωπίζουν οι ενάγοντες είναι αν θα πληρώσουν το δικαστικό ένσημο, διότι υπάρχει περίπτωση (μάλλον είναι η συνηθέστερη), το Δικαστήριο να μην επιδικάσει όλο το αιτούμενο ποσόν, αλλά ένα μόνον μέρος του, αλλά το δικαστικό ένσημο θα έχει υπολογιστεί επί του συνολικού ποσού, που ζητούσαμε !
    Για αυτό, στην καθημερινή δικαστηριακή πρακτική, συνηθίζεται να μετατρέπεται το αίτημα της αγωγής, από καταψηφιστικό σε αναγνωριστικό, με την έννοια ότι π.χ ζητάω 100.000 ευρώ ως ηθική βλάβη, αλλά ζητώ από το Δικαστήριο να αναγνωρίσει ποιο ποσόν πραγματικά πρέπει να λάβω, ώστε να μην πληρώσω το δικαστικό ένσημο "άδικα" επί του μεγαλύτερου ποσού.
    Ωστόσο, υπάρχει εδώ μία σημαντική παγίδα : αν στο παραπάνω παράδειγμα, αναγνωριστεί ότι πρέπει να λάβω 20.000 ευρώ και όχι 100.000 ευρώ, που ζητούσα, για να εισπράξω το επιδικασθέν μικρότερο ποσόν, εφόσον φυσικά ο αντίδικος δεν πληρώνει οικειοθελώς, θα πρέπει να εκδώσω απόγραφο, όπως λέγεται, το οποίο συνεπάγεται άλλα έξοδα, πιθανόν μεγαλύτερα !
    Το τέλος απογράφου ανέρχεται σε ποσοστά 2 και 3 % επί του ποσού, που πραγματικά επιδικάστηκε, που σημαίνει στο ίδιο παράδειγμα : αν είχα πληρώσει το δικαστικό ένσημο επί των 100.000 ευρώ εξαρχής, θα πλήρωνα 651,52 ευρώ, ενώ το τέλος απογράφου για τις 20.000 ευρώ ανέρχεται σε 720 ευρώ !!! (στο τέλος απογράφου, προστίθεται και 20% υπέρ ΟΓΑ !).
     Σε κάθε περίπτωση λοιπόν, δεν είναι πάντα εύκολο να κριθεί τι συμφέρει περισσότερο, αλλά η γνώμη μου είναι ότι είναι προτιμότερο να πληρώνει κανείς το δικαστικό ένσημο εξαρχής, παρά να εισάγει την αγωγή ως αναγνωριστική, με την προϋπόθεση βέβαια ότι το αιτούμενο ποσόν κείται στα πλαίσια της λογικής ! (Π.Χ δεν μπορείς να ζητάς αποζημίωση 100.000 ευρώ από έναν χαμηλόμισθο υπάλληλο, για ηθική βλάβη).
    Ο σημαντικότερος μάλιστα λόγος για αυτό δεν είναι το οικονομικό, αλλά ότι έτσι μπορείς να πάρεις τα χρήματά σου γρηγορότερα ! Διότι αν η απόφαση είναι αναγνωριστική, θα πρέπει να εκδώσεις διαταγή πληρωμής, ενώ αν γίνει έφεση από τον αντίδικο, χάνεται επιπλέον χρόνος.
    Στο σημείο αυτό να προσεχθεί το εξής : το τέλος δικαστικού ενσήμου και κυρίως το τέλος απογράφου δεν είναι ίδιο για όλες τις περιπτώσεις, αλλά υπάρχουν εξαιρέσεις και διαφοροποιήσεις.
    Π.Χ κάτι που δεν γνωρίζουν ίσως ακόμα και συνάδελφοι, είναι ότι στα εργατικά υπάρχει απαλλαγή για το δικαστικό ένσημο μέχρι του ποσού των 20.000 ευρώ, έτσι αν το αιτούμενο ποσόν είναι μέχρι 20.000 ευρώ, δεν καταβάλλεται δικαστικό ένσημο, αν είναι 30.000, καταβάλλεται για το επιπλέον, ήτοι για 10.000 ευρώ κ.ο.κ.
    Στο τέλος απογράφου, από την άλλη, υπάρχουν περιπτώσεις όπου το 2 ή 3 % υπολογίζεται επί του κεφαλαίου και των τόκων και περιπτώσεις, όπου υπολογίζεται μόνον επί των τόκων (εργατικά, μισθώσεις, επιταγές, τιμολόγια), ενώ δεν πληρώνεται τέλος απογράφου σε απαίτηση από συναλλαγματικές !
    Όλοι λίγο-πολύ γνωρίζουν ότι η δικαστική δαπάνη επιρρίπτεται, κατά κανόνα, στον ηττηθέντα διάδικο ή συμψηφίζεται, ωστόσο ο υπολογισμός της γίνεται "κατά προσέγγιση" και όχι με ακρίβεια έως το τελευταίο ευρώ, που πραγματικά δαπάνησε ο διάδικος.
     Πάντως, ο Νόμος ορίζει ρητά ότι δεν επιτρέπεται έφεση, με μοναδικό λόγο ότι το Δικαστήριο επιδίκασε μικρότερη δικαστική δαπάνη, από την πραγματική... .