νομική επικαιρότητα

      Χθες, έγινε γνωστή η έκδοση μίας απόφασης του Αρείου Πάγου, η οποία ανήκει στην κατηγορία "απόφαση-σταθμός" (και όχι "βόμβα", όπως τις αποκαλούν ενίοτε οι δημοσιοκάφροι), λόγω αφενός της μεγάλης πρακτικής σημασίας της και αφετέρου, επειδή βάζει τέλος, σε αυθαιρεσίες, πολλών ετών, των κατώτερων Δικαστών (κυρίως των Εφετών, που δικάζουν κακουργήματα, εν προκειμένω) !
  Ψάχνοντας, βρήκα ότι μιλάμε για την υπ' αριθμόν 130/ 2017 απόφαση του Ζ' Ποινικού Τμήματος του Αρείου Πάγου, με την εξής σύνθεση : Γεώργιος Σακκάς (Προεδρεύων Αντιπρόεδρος), Βασίλειος Καπελούζος, Δημήτριος Γεώργας, Δημήτριος Τζιούβας και Ιωάννης Μπαλιτσάρης (Εισηγητής).
   Η απόφαση έχει δημοσιευτεί από 26.1.2017, απλά έγινε γνωστή χθες, από τα ΜΜΕ και όσοι παρακολουθούν τις αναρτήσεις, κατά καιρούς, θα ξέρουν ότι σπάνια εκθειάζω Δικαστές (πόσο μάλλον "γλείφω", όπως κάποιοι άλλοι) : η ονομαστική αναφορά, στη σύνθεση, έχει το νόημα της απλής αναγνώρισης-πιστοποίησης, ότι έκαναν σωστά τη δουλειά τους.
   Ερμηνεύοντας ορθά το σχετικό άρθρο του Ποινικού μας Κώδικα, οι εν λόγω Αρεοπαγίτες, δέχονται ότι οποιαδήποτε ποινή, μέχρι (και) 5 έτη, ανεξάρτητα αν είναι ποινή κάθειρξης ή φυλάκισης, ΜΠΟΡΕΊ (υπό τις σχετικές προϋποθέσεις) να μετατρέπεται σε χρηματική.
   Έως τώρα, οι Εφέτες, εντελώς αυθαίρετα, απαγόρευαν τη μετατροπή των ποινών κάθειρξης 5 έτων, δηλαδή σε κακουργήματα και ενώ το σχετικό άρθρο κάνει λόγο για "ποινές περιοριστικές της ελευθερίας μέχρι 5 έτη", χωρίς να διακρίνει σχετικά, αν πρόκειται για κακούργημα ή πλημμέλημα !
   Ακόμα και αν υπήρχει αμφιβολία, ως προς το νόημα της διάταξης, αυτή, όπως πάντα, θα έπρεπε να ερμηνεύεται υπέρ του κατηγορούμενου και όχι εναντίον του...
   Συγχαρητήρια ίσως αξίζουν και στον συνάδελφο, Βασίλειο Κούτα, Δικηγόρο Λάρισας, που επέμεινε και έφτασε το ζήτημα, μέχρι τον Άρειο Πάγο και πέτυχε τη μεταστροφή της Νομολογίας του.
   Μία δεύτερη απόφαση, που αναφέρθηκε από τα ΜΜΕ, είναι διοικητικής φύσεως, του ΣτΕ και αφορά το συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα της προηγούμενης ακρόασης !
    Εδώ και επειδή το σχετικό άρθρο 20 του Συντάγματος είναι εξαιρετικά σαφές και επειδή αυτό είναι κάτι που το ξέρει και ένας φοιτητής της Νομικής, απορώ λιγάκι, γιατί έγινε είδηση και γιατί χρειάστηκε παραπομπή της υπόθεσης σε ευρύτερη σύνθεση (εκτός αν έχει πτυχές, που δεν έγιναν γνωστές στα ρεπορτάζ...).
    Το σχετικό δικαίωμα, δεν έχει εφαρμογή μόνον στα Δικαστήρια, όπου πρέπει να ακούγονται όλοι οι διάδικοι, όλες οι πλευρές, πριν εκδοθεί απόφαση (η Εντολή προς τον Δικαστή : μην εκδώσεις απόφαση προτού ακούσεις και τις δύο πλευρές, έρχεται ήδη, από την αρχαία Ελλάδα), αλλά δεσμεύει και τη Διοίκηση.
    Προτού εκδοθεί μία δυσμενής, για τον πολίτη, (ατομική) διοικητική πράξη, οφείλει η Διοίκηση να καλέσει τον ενδιαφερόμενο για εξηγήσεις και μάλιστα ακόμα και αν δεν προβλέπεται αυτό στο Νόμο (αφού θα έρχεται σε αντίθεση με το άρθρο 20 του Συντάγματος, ήτοι θα είναι αντισυνταγματικός).
     Πάντως, νομολογιακά, έχει παγιωθεί η άποψη, ότι το δικαίωμα αυτό, μπαίνει σε εφαρμογή, όταν για την έκδοση της διοικητικής πράξης, λαμβάνεται υπόψη η υποκειμενική συμπεριφορά, εκείνου, τον οποίο αφορά και όχι όταν αυτή βασίζεται σε αντικειμενικά-απρόσωπα δεδομένα.
     Έτσι, π.χ, πριν την επιβολή προστίμου για εικονικά τιμολόγια, θα πρέπει να κληθεί ο ύποπτος, για παροχή εξηγήσεων, ενώ αντίθετα, όταν ένας υπάλληλος παραπέμπεται για κακούργημα, μπαίνει αυτόματα σε αργία, η παραπομπή είναι ένα αντικειμενικό γεγονός, εκ του Νόμου, για το οποίο ...δεν χρειάζονται εξηγήσεις.
    Τέλος, είναι αυτονόητο, ότι η σχετική υποχρέωση της Διοίκησης, εξαντλείται στην κλήτευση του ενδιαφερόμενου (που πρέπει να είναι σαφής και να δίνει ένα εύλογο περιθώριο προετοιμασίας) για παροχή εξηγήσεων, το αν θα το ασκήσει ή όχι, είναι δικό του θέμα (ή ...πρόβλημα, αν δεν το ασκήσει).