τι σημαίνει "ενδεχόμενος δόλος" ;

     Ο νομικός αυτός όρος ήρθε στην επιφάνεια, μετά την όντως περίεργη υπόθεση, όπου ένας 14χρονος πυροβόλησε και σκότωσε τον 17χρονο αδερφό του, στη Μάνδρα Αττικής, καθόσον ασκήθηκε, όπως μάθαμε, ποινική δίωξη για "ανθρωποκτονία από πρόθεση, με ενδεχόμενο δόλο", παρότι το ίδιο το παιδί ισχυρίζεται ότι έγινε κατά λάθος !

  Στα εγκλήματα που τελούνται με πρόθεση, ο δόλος διακρίνεται σε άμεσο και σε ενδεχόμενο : άμεσος είναι όταν ο δράστης επιδιώκει ευθέως το εγκληματικό αποτέλεσμα της πράξης του (άμεσος δόλος πρώτου βαθμού) ή όταν δεν το επιδιώκει μεν αμέσως, ωστόσο το προβλέπει ως αναγκαία συνέπεια της πράξης του και εντούτοις το αποδέχεται (άμεσος δόλος δευτέρου βαθμού).

  Ενδεχόμενο δόλο έχουμε όταν ο δράστης προβλέπει ότι από την πράξη του (αξιόποινη ή μη) μπορεί να παραχθεί το εγκληματικό αποτέλεσμα και παρά ταύτα δεν απέχει από αυτήν, αποδεχόμενος έτσι την παραγωγή του αποτελέσματος (ως ενδεχόμενο, εξ ού και το όνομα)...

 Είναι όντως περίεργο με ποια λογική ο Εισαγγελέας άσκησε τη δίωξη με αυτό το περιεχόμενο, από τη στιγμή που ο ανήλικος ισχυρίζεται ότι εκπυρσοκρότησε το όπλο και το βλήμα βρήκε τον αδερφό του, στο κεφάλι, ότι επρόκειτο για δυστύχημα, από κάποιον αδέξιο χειρισμό ίσως και από την στιγμή μάλιστα που οι τεχνικές εκθέσεις (βαλλιστική και ιατροδικαστική) συμφωνούν με αυτή την εκδοχή !

  Είναι σαν να θεωρεί ο Εισαγγελέας ότι ο μικρός πυροβόλησε π.χ χάριν αστεϊσμού, θεωρώντας ότι θα αστοχήσει ή και θέλοντας να αστοχήσει, αλλά ωστόσο αποδεχόταν και το ενδεχόμενο να σκοτώσει τον αδερφό του...

  Εδώ μπαίνει και μια άλλη νομική έννοια, αυτή της "ενσυνείδητης αμέλειας", όπου ο δράστης, λόγω μη καταβολής της δέουσας προσοχής, προβλέπει μεν ότι από την ενέργεια του μπορεί να επέλθει το εγκληματικό αποτέλεσμα, αλλά χωρίς να το αποδέχεται, ενεργεί, ελπίζοντας ή πιστεύοντας ότι δεν θα επέλθει !

   Βλέπουμε ότι τα όρια μεταξύ ενδεχόμενου δόλου και ενσυνείδητης αμέλειας, είναι κάπως λεπτά και χρειάζεται προσοχή, για την κατάφαση του ενός ή του άλλου, από τα Δικαστήρια.

   Η νομική αυτή συζήτηση, βέβαια, έχει μόνον θεωρητικό χαρακτήρα και ενδιαφέρον, διότι εδώ μιλάμε για ένα ΠΑΙΔΊ 14 ετών, που κακώς κρατείται επί τόσες ημέρες (και άσχετα αν στην αρχή δεν είπε την αλήθεια, από φόβο προφανώς), αφού με το ισχύον καθεστώς, σε βάρος του, δεν μπορεί να επιβληθεί κάτι άλλο, πέρα από θεραπευτικά ή αναμορφωτικά μέτρα...

    Από 12 ως 15 ετών, ο ανήλικος θεωρείται "ακαταλόγιστος" (κάτω από 12 προφανώς δεν υφίσταται καν ποινική αντιμετώπιση) και μόνον αν έχει κλείσει τα 15, μπορεί να επιβληθεί κράτηση σε ειδικό κατάστημα νέων (άρα και προφυλάκιση, σε σοβαρά όμως και βίαια αδικήματα) !

   Να τονίσουμε ότι από άποψη ποινών, ο άμεσος και ο ενδεχόμενος δόλος ταυτίζονται, άρα μία ανθρωποκτονία με ενδεχόμενο δόλο, αντιμετωπίζει την ισόβια κάθειρξη, είναι και τα δύο δηλαδή μορφές της ανθρωποκτονίας από πρόθεση.

  Θεωρητικά και μόνον, αν το παιδί αυτό, είχε κλείσει τα 15 και αποδεικνύονταν (που μάλλον δεν αποδεικνύεται) ότι τέλεσε "ανθρωποκτονία από πρόθεση, με ενδεχόμενο δόλο", θα αντιμετώπιζε κράτηση (δηλαδή φυλάκιση) από 2 έως 8 έτη (που είναι και το "ταβάνι", για τους ανηλίκους 15 έως 18 ετών, ακόμα και σε περίπτωση φόνου) !

   Εδώ, εφόσον είναι 14, όπως λέει το ρεπορτάζ, ΔΕΝ μπορεί να κρατηθεί (ούτε προσωρινά), ακόμα και στην περίπτωση, που δεν ήταν ατύχημα (ή δυστύχημα, μάλλον, αυτό που λέμε "η κακιά στιγμή"), χωρίς πάντως να αποδεικνύεται ότι υπήρχε δόλος ή κίνητρο, για να σκοτώσει τον αδερφό του, οπότε μάλλον το επιμύθιο και αυτής της ιστορίας, είναι ότι τα όπλα σκοτώνουν και ότι δεν πρέπει να πέφτουν σε άπειρα ή λάθος χέρια...