Με αφορμή την αποκάλυψη μεγάλου κυκλώματος εκβιαστών και τοκογλύφων στη Θεσσαλονίκη, ας δούμε τι είναι και πως τιμωρούνται τα σχετικά ποινικά αδικήματα, τα οποία συμπεριλαμβάνονται στο κεφάλαιο του Ποινικού μας Κώδικα, με τίτλο : "εγκλήματα κατά περιουσιακών δικαιωμάτων".
Η εκβίαση καταρχήν, ως αδίκημα, συγγενεύει πολύ με τη ληστεία, διότι και στις δύο περιπτώσεις ο δράστης, με την άσκηση ή την απειλή βίας, αποσπά χρήματα ή άλλα περιουσιακά αγαθά από το θύμα, με τη διαφορά ότι στη ληστεία υπάρχει πάντα "τετ α τετ" μεταξύ δράστη και θύματος, ενώ στην εκβίαση οι απειλές μπορεί να γίνονται και από απόσταση (μέσω τρίτου, τηλεφωνικά κλπ).
Επίσης η ληστεία αφορά πάντα κάτι συγκεκριμένο, που αφαιρεί ο δράστης από το θύμα του, εκείνη τη στιγμή (χρήματα, κοσμήματα, κινητό τηλέφωνο κ.ο.κ), ενώ στην εκβίαση η βλάβη του θύματος μπορεί να είναι ευρύτερη και όχι τόσο χειροπιαστή, π.χ κάποιος έχει μία απαίτηση εναντίον τρίτου και ο οφειλέτης όχι μόνον δε δίνει τα χρήματα, αλλά εκβιάζει το δανειστή ότι αν δεν "διαγράψει" το χρέος, θα του κάνει ζημιά ! Η εκβίαση λοιπόν μπορεί να συνίσταται και στον εξαναγκασμό του θύματος να ανεχθεί εις βάρος του πράξεις ή να παραλείψει ο ίδιος πράξεις, που έχουν ως συνέπεια την οικονομική του βλάβη π.χ να αποσύρει αγωγή ή διαταγή πληρωμής ή να ανεχθεί πλειστηριασμό εις βάρος του, χωρίς να χρωστά, με την απειλή ότι αν τον προσβάλει νομικά, θα πάθει ζημιά αυτός ή κάποιο συγγενικό πρόσωπο κλπ. !
Όταν η εκβίαση τελείται με άμεση σωματική βία ή απειλή βίας εναντίον σώματος ή ζωής, τιμωρείται ακριβώς, όπως και η ληστεία, ήτοι είναι κακούργημα, που επισύρει ποινή κάθειρξης από 5 έως 20 έτη, ενώ, αν τραυματιστεί σοβαρά ή θανάσιμα το θύμα, επιβάλλεται η ισόβια κάθειρξη ! π.χ ο δράστης βάζει το πιστόλι στην πλάτη του θύματος έξω από τράπεζα και το αναγκάζει να κάνει ανάληψη από το ΑΤΜ, παίρνει τα χρήματα και φεύγει.
Η δεύτερη μεγάλη κατηγορία εκβιασμών είναι η γνωστή "προστασία", που παρέχεται (ουσιαστικά "πωλείται") σε καταστηματάρχες, επαγγελματίες κλπ, με την έννοια ότι αν το θύμα δεν πληρώσει, θα πάθει ζημιά η επιχείρησή του ή ότι πρέπει να πληρώνει, ακριβώς για να είναι ασφαλής και να μην κινδυνεύει. Στη βασική της μορφή, η "προστασία" είναι πλημμέλημα, που τιμωρείται με φυλάκιση από 2 έως 5 έτη, ενώ γίνεται κακούργημα, που τιμωρείται με κάθειρξη, από 5 έως 10 έτη, εφόσον ο δράστης διαπράττει τέτοιους εκβιασμούς, "κατ' επάγγελμα ή κατά συνήθεια".
Σε κάθε άλλη περίπτωση, που δεν εμπίπτει στις παραπάνω δύο κατηγορίες, η εκβίαση είναι πλημμέλημα, που τιμωρείται με φυλάκιση από τρεις (3) μήνες έως πέντε (5) έτη : π.χ κάποιος κλέβει ένα ι.χ ή μηχανάκι και εν συνεχεία τηλεφωνεί στο θύμα και του λέει ότι θέλω τόσα, για να στο επιστρέψω ή ο δράστης τηλεφωνεί στο θύμα και του λέει ότι θέλω τόσα, για να μην σου κάψω το αυτοκίνητο ή το σπίτι (εδώ δηλαδή η απειλή δεν αφορά τη σωματική ακεραιότητα ή τη ζωή του θύματος και γι' αυτό τιμωρείται ελαφρύτερα !).
Η τοκογλυφία τώρα μπορεί να τελεστεί, σύμφωνα με το Νόμο, με τρεις τρόπους : α) όταν ο δράστης, εκμεταλλεύεται την απειρία ή την ανάγκη ή κάποιο διανοητικό πρόβλημα του θύματος και κατά τη συνομολόγηση πίστωσης ή παράτασης ή ανανέωσης δανείου, παίρνει για τον εαυτό του ανταλλάγματα, που είναι προφανώς δυσανάλογα, ως προς τη δική του παροχή ή β) όταν ο δράστης, στην προηγούμενη περίπτωση και ανεξάρτητα από την κατάσταση του θύματος, συνομολογεί για τον εαυτό ή για τρίτον περιουσιακά ωφελήματα, που υπερβαίνουν το νόμιμο θεμιτό ποσοστό τόκου (αυτό ορίζεται από την τράπεζα της Ελλάδος και αυτή τη στιγμή, αν δεν κάνω λάθος, είναι στο 25% ετησίως !) ή γ) όταν ο δράστης μεταβιβάζει σε άλλον τις τοκογλυφικές του απαιτήσεις ή απαλλοτριώνει την απαίτηση αυτή ή τη δίνει ως ενέχυρο.
Στη βασική του μορφή, το έγκλημα της τοκογλυφίας είναι πλημμέλημα, που τιμωρείται με ποινή φυλάκισης, από έξι (6) μήνες έως πέντε (5) έτη και χρηματική ποινή (εφόσον ο Νόμος αναφέρει γενικά τον όρο "χρηματική ποινή", αυτή ορίζεται, από το Δικαστήριο, σε ποσόν από 150 έως 15.000 ευρώ), ενώ γίνεται κακούργημα, που επισύρει ποινή κάθειρξης από 5 έως 10 έτη και χρηματική ποινή, όταν γίνεται "κατ' επάγγελμα ή κατά συνήθεια" !
Τέλος, να πούμε ότι στην τοκογλυφία προβλέπεται ως λόγος απαλλαγής, η ικανοποίηση του θύματος, σύμφωνα με το νέο νομικό καθεστώς, όχι όμως και στην εκβίαση (σε ποια οικονομικά αδικήματα επιτρέπεται θα αναφερθούμε αναλυτικά στην επόμενη ανάρτηση).
Η εκβίαση καταρχήν, ως αδίκημα, συγγενεύει πολύ με τη ληστεία, διότι και στις δύο περιπτώσεις ο δράστης, με την άσκηση ή την απειλή βίας, αποσπά χρήματα ή άλλα περιουσιακά αγαθά από το θύμα, με τη διαφορά ότι στη ληστεία υπάρχει πάντα "τετ α τετ" μεταξύ δράστη και θύματος, ενώ στην εκβίαση οι απειλές μπορεί να γίνονται και από απόσταση (μέσω τρίτου, τηλεφωνικά κλπ).
Επίσης η ληστεία αφορά πάντα κάτι συγκεκριμένο, που αφαιρεί ο δράστης από το θύμα του, εκείνη τη στιγμή (χρήματα, κοσμήματα, κινητό τηλέφωνο κ.ο.κ), ενώ στην εκβίαση η βλάβη του θύματος μπορεί να είναι ευρύτερη και όχι τόσο χειροπιαστή, π.χ κάποιος έχει μία απαίτηση εναντίον τρίτου και ο οφειλέτης όχι μόνον δε δίνει τα χρήματα, αλλά εκβιάζει το δανειστή ότι αν δεν "διαγράψει" το χρέος, θα του κάνει ζημιά ! Η εκβίαση λοιπόν μπορεί να συνίσταται και στον εξαναγκασμό του θύματος να ανεχθεί εις βάρος του πράξεις ή να παραλείψει ο ίδιος πράξεις, που έχουν ως συνέπεια την οικονομική του βλάβη π.χ να αποσύρει αγωγή ή διαταγή πληρωμής ή να ανεχθεί πλειστηριασμό εις βάρος του, χωρίς να χρωστά, με την απειλή ότι αν τον προσβάλει νομικά, θα πάθει ζημιά αυτός ή κάποιο συγγενικό πρόσωπο κλπ. !
Όταν η εκβίαση τελείται με άμεση σωματική βία ή απειλή βίας εναντίον σώματος ή ζωής, τιμωρείται ακριβώς, όπως και η ληστεία, ήτοι είναι κακούργημα, που επισύρει ποινή κάθειρξης από 5 έως 20 έτη, ενώ, αν τραυματιστεί σοβαρά ή θανάσιμα το θύμα, επιβάλλεται η ισόβια κάθειρξη ! π.χ ο δράστης βάζει το πιστόλι στην πλάτη του θύματος έξω από τράπεζα και το αναγκάζει να κάνει ανάληψη από το ΑΤΜ, παίρνει τα χρήματα και φεύγει.
Η δεύτερη μεγάλη κατηγορία εκβιασμών είναι η γνωστή "προστασία", που παρέχεται (ουσιαστικά "πωλείται") σε καταστηματάρχες, επαγγελματίες κλπ, με την έννοια ότι αν το θύμα δεν πληρώσει, θα πάθει ζημιά η επιχείρησή του ή ότι πρέπει να πληρώνει, ακριβώς για να είναι ασφαλής και να μην κινδυνεύει. Στη βασική της μορφή, η "προστασία" είναι πλημμέλημα, που τιμωρείται με φυλάκιση από 2 έως 5 έτη, ενώ γίνεται κακούργημα, που τιμωρείται με κάθειρξη, από 5 έως 10 έτη, εφόσον ο δράστης διαπράττει τέτοιους εκβιασμούς, "κατ' επάγγελμα ή κατά συνήθεια".
Σε κάθε άλλη περίπτωση, που δεν εμπίπτει στις παραπάνω δύο κατηγορίες, η εκβίαση είναι πλημμέλημα, που τιμωρείται με φυλάκιση από τρεις (3) μήνες έως πέντε (5) έτη : π.χ κάποιος κλέβει ένα ι.χ ή μηχανάκι και εν συνεχεία τηλεφωνεί στο θύμα και του λέει ότι θέλω τόσα, για να στο επιστρέψω ή ο δράστης τηλεφωνεί στο θύμα και του λέει ότι θέλω τόσα, για να μην σου κάψω το αυτοκίνητο ή το σπίτι (εδώ δηλαδή η απειλή δεν αφορά τη σωματική ακεραιότητα ή τη ζωή του θύματος και γι' αυτό τιμωρείται ελαφρύτερα !).
Η τοκογλυφία τώρα μπορεί να τελεστεί, σύμφωνα με το Νόμο, με τρεις τρόπους : α) όταν ο δράστης, εκμεταλλεύεται την απειρία ή την ανάγκη ή κάποιο διανοητικό πρόβλημα του θύματος και κατά τη συνομολόγηση πίστωσης ή παράτασης ή ανανέωσης δανείου, παίρνει για τον εαυτό του ανταλλάγματα, που είναι προφανώς δυσανάλογα, ως προς τη δική του παροχή ή β) όταν ο δράστης, στην προηγούμενη περίπτωση και ανεξάρτητα από την κατάσταση του θύματος, συνομολογεί για τον εαυτό ή για τρίτον περιουσιακά ωφελήματα, που υπερβαίνουν το νόμιμο θεμιτό ποσοστό τόκου (αυτό ορίζεται από την τράπεζα της Ελλάδος και αυτή τη στιγμή, αν δεν κάνω λάθος, είναι στο 25% ετησίως !) ή γ) όταν ο δράστης μεταβιβάζει σε άλλον τις τοκογλυφικές του απαιτήσεις ή απαλλοτριώνει την απαίτηση αυτή ή τη δίνει ως ενέχυρο.
Στη βασική του μορφή, το έγκλημα της τοκογλυφίας είναι πλημμέλημα, που τιμωρείται με ποινή φυλάκισης, από έξι (6) μήνες έως πέντε (5) έτη και χρηματική ποινή (εφόσον ο Νόμος αναφέρει γενικά τον όρο "χρηματική ποινή", αυτή ορίζεται, από το Δικαστήριο, σε ποσόν από 150 έως 15.000 ευρώ), ενώ γίνεται κακούργημα, που επισύρει ποινή κάθειρξης από 5 έως 10 έτη και χρηματική ποινή, όταν γίνεται "κατ' επάγγελμα ή κατά συνήθεια" !
Τέλος, να πούμε ότι στην τοκογλυφία προβλέπεται ως λόγος απαλλαγής, η ικανοποίηση του θύματος, σύμφωνα με το νέο νομικό καθεστώς, όχι όμως και στην εκβίαση (σε ποια οικονομικά αδικήματα επιτρέπεται θα αναφερθούμε αναλυτικά στην επόμενη ανάρτηση).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.