Συρροή εγκλημάτων έχουμε όταν ο δράστης με μία ή περισσότερες πράξεις (ή παραλείψεις) τελεί περισσότερα από ένα εγκλήματα. Η συρροή δημιουργεί ποικίλα και σύνθετα νομικά ζητήματα, τα οποία συχνά είναι λεπτά και απαιτούν μεγάλη ανάλυση, όπως αν υπάρχει συρροή και τι είδους, τι ποινή θα επιβληθεί για το καθένα και για όλα μαζί κ.ο.κ, εδώ θα αναφέρουμε μόνο περιληπτικά τα εξής :
Η συρροή διακρίνεται σε αληθινή και σε φαινομενική, στην πρώτη περίπτωση έχουμε όντως περισσότερα τους ενός αδικήματα, ενώ στη δεύτερη μόνο φαινομενικά υπάρχουν περισσότερα, αλλά τελικά ο δράστης θα τιμωρηθεί μόνο για ένα.
Ο serial killer, ο κατά συρροήν δηλ. δολοφόνος, που αποτελεί αγαπημένο θέμα σε αμερικάνικες ταινίες, είναι κλασικό παράδειγμα αληθινής συρροής, αφού ο δράστης με περισσότερες από μία πράξεις (δολοφονίες), σε διαφορετικούς μάλιστα χρόνους, τελεί περισσότερα από ένα εγκλήματα (ανθρωποκτονίες). Η περίπτωση αυτή είναι η βαρύτερη μορφή αληθινής συρροής : το ίδιο ισχύει π.χ στην περίπτωση του ψυχοπαθή στη Νορβηγία, που με περισσότερες από μία πράξεις, τέλεσε σχεδόν 70 ανθρωποκτονίες εφήβων !
Η άλλη περίπτωση αληθινής συρροής είναι όταν ο δράστης με μία πράξη, τελεί περισσότερα εγκλήματα, όπως π.χ εκείνος που βάζει βόμβα σε κτίριο και σκοτώνει 10 ή 20 άτομα ταυτόχρονα : εδώ έχουμε επίσης ανθρωποκτονία από πρόθεση κατά συρροή, ωστόσο αυτή η μορφή συρροής θεωρείται ηπιότερη ποινικά, από την προηγούμενη.
Η φαινομενική συρροή από την άλλη, υπάρχει όταν μία πράξη μπορεί να χαρακτηριστεί ως έγκλημα από περισσότερες της μιας διατάξεις, ωστόσο στο τέλος θα εφαρμοστεί μόνο η μία (ποινική διάταξη) και μία ποινή θα επιβληθεί τελικά !
Η επιλογή της διάταξης που τελικά θα εφαρμοστεί γίνεται με βάση τρεις γενικές Αρχές : 1. την αρχή της ειδικότητας, σύμφωνα με την οποία η ειδική διάταξη απωθεί τη γενική και εφαρμόζεται εκείνη, δηλ. η ειδικότερη π.χ η κλοπή πίνακα από μουσείο συνιστά διακεκριμένη κλοπή, όπως έχουμε δει και θα υπερισχύσει έναντι της γενικής διάταξης περί κλοπής 2. την αρχή της επικουρικότητας, σύμφωνα με την οποία, η επικουρική διάταξη απωθείται, όταν συντρέχουν οι όροι της επικουρικότητας. Αυτό εμφανίζεται σε ποινικές διατάξεις που ορίζουν "αν η πράξη δεν τιμωρείται βαρύτερα με άλλη διάταξη" π.χ μία έκρηξη, που γίνεται υπό συνθήκες τρομοκρατίας, θα έχει ως αποτέλεσμα να εφαρμοστούν οι διατάξεις για τρομοκρατικές οργανώσεις κλπ και 3. την αρχή της απορρόφησης, που εφαρμόζεται στα λεγόμενα σύνθετα εγκλήματα, τα οποία εξ ορισμού προϋποθέτουν για την τέλεσή τους περισσότερες από μία άδικες πράξεις, έτσι π.χ ο βιασμός προϋποθέτει την άσκηση (παράνομης) βίας, αλλά ο δράστης θα τιμωρηθεί μόνο για βιασμό, αφού η βία συνιστά αναγκαία συνθήκη για την τέλεσή του !
Υπάρχουν τέλος οι περιπτώσεις, όπου : 1. το ένα έγκλημα αποτελεί το αναγκαίο μέσο τέλεσης ενός άλλου, οπότε εφαρμόζεται μόνο η διάταξη που τιμωρεί το κυρίως έγκλημα, με βάση την αρχή της απορρόφησης π.χ αν ένας βρει ένα πράγμα που ξέρει ότι ανήκει σε άλλον και το ιδιοποιηθεί, διαπράττει υπεξαίρεση, αλλά δεν θα τιμωρηθεί και για "παρασιώπηση ανεύρεσης", ότι δηλ. δεν ανέφερε στην Αστυνομία ότι το βρήκε 2. ένα έγκλημα μπορεί να τελεστεί με περισσότερους από έναν τρόπους, οπότε αν ο δράστης το τελέσει με όλους, ένα έγκλημα διαπράττει και όχι περισσότερα π.χ αν κανείς καταστρέψει ένα ξένο πράγμα και στη συνέχεια το πετάξει και στη θάλασσα, μία φθορά ιδιοκτησίας διαπράττει και όχι δύο (αρχή της διάζευξης) και 3. ο δράστης με περισσότερες από μία πράξεις τελεί ένα έγκλημα, διότι ένα (έννομο) αγαθό προσβάλει π.χ όταν με περισσότερες μπουνιές και κλοτσιές, ο δράστης τελεί μία σωματική βλάβη και όχι περισσότερες, εφόσον βέβαια χτυπά ένα και το αυτό άτομο !
Επειδή λοιπόν οι ποινικές διατάξεις προστατεύουν κάθε φορά ένα διαφορετικό αγαθό (ιδιοκτησία, ζωή, περιουσία, σωματική ακεραιότητα, τιμή κ.ο.κ) θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να εξετάζεται ποια αγαθά προσέβαλε ο δράστης, ώστε να κριθεί αν έχουμε συρροή εγκλημάτων ή όχι, διότι αν έβλαψε περισσότερα του ενός έννομα αγαθά, θα τιμωρηθεί για περισσότερα τους ενός εγκλήματα, έτσι π.χ ακόμα και αν η πλαστογραφία συνιστά μέσο τέλεσης μιας απάτης, ο δράστης θα τιμωρηθεί και για τα δύο, διότι προστατεύουν οι διατάξεις αυτές διαφορετικά έννομα αγαθά (γνησιότητα εγγράφων και περιουσία αντίστοιχα).
Στην επόμενη ανάρτηση θα δούμε πως υπολογίζεται η ποινή του κατά συρροήν εγκληματία !
Η συρροή διακρίνεται σε αληθινή και σε φαινομενική, στην πρώτη περίπτωση έχουμε όντως περισσότερα τους ενός αδικήματα, ενώ στη δεύτερη μόνο φαινομενικά υπάρχουν περισσότερα, αλλά τελικά ο δράστης θα τιμωρηθεί μόνο για ένα.
Ο serial killer, ο κατά συρροήν δηλ. δολοφόνος, που αποτελεί αγαπημένο θέμα σε αμερικάνικες ταινίες, είναι κλασικό παράδειγμα αληθινής συρροής, αφού ο δράστης με περισσότερες από μία πράξεις (δολοφονίες), σε διαφορετικούς μάλιστα χρόνους, τελεί περισσότερα από ένα εγκλήματα (ανθρωποκτονίες). Η περίπτωση αυτή είναι η βαρύτερη μορφή αληθινής συρροής : το ίδιο ισχύει π.χ στην περίπτωση του ψυχοπαθή στη Νορβηγία, που με περισσότερες από μία πράξεις, τέλεσε σχεδόν 70 ανθρωποκτονίες εφήβων !
Η άλλη περίπτωση αληθινής συρροής είναι όταν ο δράστης με μία πράξη, τελεί περισσότερα εγκλήματα, όπως π.χ εκείνος που βάζει βόμβα σε κτίριο και σκοτώνει 10 ή 20 άτομα ταυτόχρονα : εδώ έχουμε επίσης ανθρωποκτονία από πρόθεση κατά συρροή, ωστόσο αυτή η μορφή συρροής θεωρείται ηπιότερη ποινικά, από την προηγούμενη.
Η φαινομενική συρροή από την άλλη, υπάρχει όταν μία πράξη μπορεί να χαρακτηριστεί ως έγκλημα από περισσότερες της μιας διατάξεις, ωστόσο στο τέλος θα εφαρμοστεί μόνο η μία (ποινική διάταξη) και μία ποινή θα επιβληθεί τελικά !
Η επιλογή της διάταξης που τελικά θα εφαρμοστεί γίνεται με βάση τρεις γενικές Αρχές : 1. την αρχή της ειδικότητας, σύμφωνα με την οποία η ειδική διάταξη απωθεί τη γενική και εφαρμόζεται εκείνη, δηλ. η ειδικότερη π.χ η κλοπή πίνακα από μουσείο συνιστά διακεκριμένη κλοπή, όπως έχουμε δει και θα υπερισχύσει έναντι της γενικής διάταξης περί κλοπής 2. την αρχή της επικουρικότητας, σύμφωνα με την οποία, η επικουρική διάταξη απωθείται, όταν συντρέχουν οι όροι της επικουρικότητας. Αυτό εμφανίζεται σε ποινικές διατάξεις που ορίζουν "αν η πράξη δεν τιμωρείται βαρύτερα με άλλη διάταξη" π.χ μία έκρηξη, που γίνεται υπό συνθήκες τρομοκρατίας, θα έχει ως αποτέλεσμα να εφαρμοστούν οι διατάξεις για τρομοκρατικές οργανώσεις κλπ και 3. την αρχή της απορρόφησης, που εφαρμόζεται στα λεγόμενα σύνθετα εγκλήματα, τα οποία εξ ορισμού προϋποθέτουν για την τέλεσή τους περισσότερες από μία άδικες πράξεις, έτσι π.χ ο βιασμός προϋποθέτει την άσκηση (παράνομης) βίας, αλλά ο δράστης θα τιμωρηθεί μόνο για βιασμό, αφού η βία συνιστά αναγκαία συνθήκη για την τέλεσή του !
Υπάρχουν τέλος οι περιπτώσεις, όπου : 1. το ένα έγκλημα αποτελεί το αναγκαίο μέσο τέλεσης ενός άλλου, οπότε εφαρμόζεται μόνο η διάταξη που τιμωρεί το κυρίως έγκλημα, με βάση την αρχή της απορρόφησης π.χ αν ένας βρει ένα πράγμα που ξέρει ότι ανήκει σε άλλον και το ιδιοποιηθεί, διαπράττει υπεξαίρεση, αλλά δεν θα τιμωρηθεί και για "παρασιώπηση ανεύρεσης", ότι δηλ. δεν ανέφερε στην Αστυνομία ότι το βρήκε 2. ένα έγκλημα μπορεί να τελεστεί με περισσότερους από έναν τρόπους, οπότε αν ο δράστης το τελέσει με όλους, ένα έγκλημα διαπράττει και όχι περισσότερα π.χ αν κανείς καταστρέψει ένα ξένο πράγμα και στη συνέχεια το πετάξει και στη θάλασσα, μία φθορά ιδιοκτησίας διαπράττει και όχι δύο (αρχή της διάζευξης) και 3. ο δράστης με περισσότερες από μία πράξεις τελεί ένα έγκλημα, διότι ένα (έννομο) αγαθό προσβάλει π.χ όταν με περισσότερες μπουνιές και κλοτσιές, ο δράστης τελεί μία σωματική βλάβη και όχι περισσότερες, εφόσον βέβαια χτυπά ένα και το αυτό άτομο !
Επειδή λοιπόν οι ποινικές διατάξεις προστατεύουν κάθε φορά ένα διαφορετικό αγαθό (ιδιοκτησία, ζωή, περιουσία, σωματική ακεραιότητα, τιμή κ.ο.κ) θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να εξετάζεται ποια αγαθά προσέβαλε ο δράστης, ώστε να κριθεί αν έχουμε συρροή εγκλημάτων ή όχι, διότι αν έβλαψε περισσότερα του ενός έννομα αγαθά, θα τιμωρηθεί για περισσότερα τους ενός εγκλήματα, έτσι π.χ ακόμα και αν η πλαστογραφία συνιστά μέσο τέλεσης μιας απάτης, ο δράστης θα τιμωρηθεί και για τα δύο, διότι προστατεύουν οι διατάξεις αυτές διαφορετικά έννομα αγαθά (γνησιότητα εγγράφων και περιουσία αντίστοιχα).
Στην επόμενη ανάρτηση θα δούμε πως υπολογίζεται η ποινή του κατά συρροήν εγκληματία !
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.