περί ευθύνης

    Η έννοια "ατομική ευθύνη", που κατέστη τόσο επίκαιρη λόγω πανδημίας, κλυδωνίζεται στις μέρες μας, με αφορμή κυρίως σεξουαλικής φύσεως εγκλήματα και συζητήσεις τύπου "ποιος γνώριζε" ή "ποιος έκανε παρέα" με τους κατηγορούμενους...

 Οι "δικαστές" των τηλεοπτικών πάνελς και των αντισόσιαλ μίντια, δικάζουν και καταδικάζουν αβέρτα, κόσμο και κοσμάκη, επειδή έκαναν παρέα ή είχαν συνεργασία με τον θύτη (πριν καν καταδικαστεί αμετάκλητα και αποδειχτεί η ενοχή του) !

  Η ευθύνη είναι πάντα και μόνον ατομική, από νομική και ποινική άποψη, δεν μπορεί να είναι αλά καρτ ή ...όποτε μας βολεύει, ο καθένας είναι υπεύθυνος και υπόλογος για τις πράξεις του, όχι για τις παρέες του, για το σε ποιον λέει "καλημέρα" κ.ο.κ

   Συλλογική ευθύνη, θα μπορούσε να πει κάποιος ότι υπάρχει όσον αφορά το τι ψηφίζει ο κόσμος τα τελευταία 40 χρόνια, δηλαδή 2 κόμματα (νδ και πασοκ, πράσινο και ροζ, δηλαδή συριζα), που λυμαίνονται και έχουν καταστρέψει τη χώρα, ωστόσο και εδώ, η ψήφος είναι ατομική, η "συλλογική" αυτή ευθύνη επιμερίζεται στις ψήφους ενός εκάστου ψηφοφόρου, άρα πάλι σε ατομική ευθύνη καταλήγουμε...

  Από ποινική άποψη, οι μορφές συμμετοχής στο έγκλημα, είναι συγκεκριμένες και περιοριστικά αναφερόμενες : η συναυτουργία (π.χ 2 ληστές μπαίνουν σε τράπεζα, ο ένας απειλεί με όπλο και ο άλλος αδειάζει τα ταμεία), η άμεση και η απλή συνέργεια (π.χ τσιλιαδόρος) και η ηθική αυτουργία, όπου κάποιος προκαλεί σε άλλον την απόφαση, να τελέσει ένα έγκλημα !

  Αν η συμπεριφορά κάποιου, δεν εμπίπτει σε αυτές τις περιπτώσεις, είναι ποινικά αδιάφορη, δεν έχει ευθύνη καμία, αν κάποιος με τον οποίο συνεργάζεται (αρβύλες, πυξ λαξ) ή κάποιος τον οποίο γνωρίζει καλά ή και ελάχιστα, τελέσει ή έχει τελέσει στο παρελθόν ένα έγκλημα...

    Μετά πάμε καθαρά στο ηθικό ή ...ηθικολογικό ζήτημα, για το κατά πόσον, αφότου μάθεις τι έκανε ο φίλος ή συνεργάτης ή γνωστός σου, συνεχίζεις τη συνεργασία ή τη φιλία ή όχι.

    Η επικρατούσα ηθική λογική, λέει ότι ξεκόβεις, όταν μάθεις τα ένοχα μυστικά του άλλου, ωστόσο και αυτό δεν μπορεί να είναι απόλυτο, αφενός επειδή δεν σημαίνει ότι κάποιος που κατηγορείται για κάτι, είναι και ένοχος (μπορεί απλά να συκοφαντείται) και αφετέρου επειδή μπορεί να αναγνωρίζεις ότι ο καθένας μας μπορεί να "πέσει" και να στηρίξεις κάποιον να ξανασηκωθεί...

    Από εκεί και μετά, δεν συζητάμε ότι είναι "φάουλ" να λες ότι ο τάδε είναι καλός στο επάγγελμα του, όταν κατηγορείται για ειδεχθή εγκλήματα ή ότι τον "αγαπάς", διότι πρώτο και κύριο είναι να είσαι καλός άνθρωπος και μετά καλός επαγγελματίας.

     Επίσης, είναι (;) σαφές ότι το να εκφραστείς με καλά λόγια, για έναν κατηγορούμενο, δεν συνιστά "υπόθαλψη εγκληματία", αυτό είναι κάτι εντελώς διαφορετικό και σε κάθε περίπτωση, απαιτείται ΠΡΆΞΗ εκ μέρους σου, τα λόγια και οι απόψεις δεν είναι αντικείμενο ποινικής έρευνας (εκτός π.χ και αν πας να καταθέσεις ψέματα υπέρ του, στο Δικαστήριο, οπότε εκεί μιλάμε για ψευδορκία).

    Ποινική ευθύνη σε τρίτους, για τις πράξεις άλλου, μπορεί να υπάρξει μόνον, όταν ο τρίτος έχει νομική υποχρέωση να αποτρέψει την εγκληματική πράξη και δεν το κάνει, δηλαδή αν είναι υπάλληλος βασικά (αστυνομικός, δικαστικός, κλπ), όχι αν είναι απλά φίλος ή γνωστός...

εμείς και οι άλλοι

     Η ερώτηση "τι ομάδα είσαι", πριν σε δείρω ή σε σκοτώσω, έχει το νόημα να διαπιστώσω αν είσαι ένας από εμάς, αν είσαι φίλος ή αν είσαι ...με τους άλλους, είσαι δηλαδή "εχθρός" !

  Όλοι οι άνθρωποι έχουν την ανάγκη να ανήκουν κάπου, να θεωρούν εαυτούς ως μέλη μιας ευρύτερης "οικογένειας" και οι ποδοσφαιρικές ομάδες προσφέρουν αυτή την εντάξη στους "οπαδούς" τους, πόσο μάλλον όταν αυτοί είναι και αλλοδαποί και έχουν μεγαλύτερη ανάγκη να νιώσουν "αποδεκτοί" σε ένα ξένο μέρος...

  Δεν σκοπεύω να κάνω "αγιογραφία" των κατηγορούμενων για την επίθεση, που κατέληξε στον θάνατο ενός νέου παιδιού και θα τους κάνει καλό να μείνουν ένα διάστημα στη φυλακή, ωστόσο πρέπει να καταλάβουμε ότι είναι και αυτοί θύματα ενός παράλογου φανατισμού !

  Ο χουλιγκανισμός και η οπαδική βία είναι ένα μεγάλο κεφάλαιο, για το οποίο έχουν γραφτεί και μπορούν να γραφτούν πάρα πολλά, από κοινωνική, ψυχολογική κλπ πλευρά, είναι φαινόμενο με πολλές προεκτάσεις, θα περιοριστώ σε κάποιες νομικές παρατηρήσεις.

 Διότι, εκτός από "μπακάληδες" δικαστές, όπως λέγαμε στην προηγούμενη ανάρτηση, υπάρχουν και "μπακάληδες" συνάδελφοι δικηγόροι, όπως π.χ ο κούγιας που μοιράζει "ισόβια" σε όλους, από τα τηλεοπτικά παράθυρα !

 Όταν βγαίνεις συνέχεια στα κανάλια και απαντάς ζωντανά σε ερωτήσεις, χωρίς να πολυσκεφτείς, είναι επόμενο, να λες πράγματα που δεν θα έλεγες, με μια πιο ψύχραιμη και νηφάλια ΣΚΈΨΗ...

   Όλοι οι κατηγορούμενοι, είναι μέχρι 25 ετών, τι σημαίνει αυτό ; Ότι λόγω ηλικίας και μόνον, βάσει του ισχύοντος Ποινικού Κώδικα, μπορεί να τους επιβληθεί ποινή μειωμένη και όχι τα ισόβια ...του κούγια.

  Παλιότερα, υπήρχε το γνωστό ελαφρυντικό της μετεφηβικής ηλικίας, από 18 έως 21, πλέον αυτό  ορίζεται ως "νεαροί εγκληματίες" και φτάνει ως τα 25 ! Ο Νομοθέτης, για να θεσπίσει αυτό το ελαφρυντικό και πολύ καλά έκανε, έλαβε υπόψιν του ότι σε αυτές τις ηλικίες το αίμα "βράζει" και είναι πολύ πιο πιθανόν κάποιος να παρασυρθεί...

    Και ρωτάω ΠΟΙΌΣ από όλους εμάς δεν έχει κάνει ανωριμότητες σε αυτή την ηλικία ; Προσωπικά και ο ίδιος, σε αυτή την ηλικία, συμμετείχα, ζώντας ως φοιτητής στην Θεσσαλονίκη, σε οπαδικές εκδρομές του Ολυμπιακού, σε διάφορα γήπεδα : είχα πάει Ξάνθη, Καβάλα, στο Χαριλάου, που απείχε 15 λεπτά με τα πόδια, από το σπίτι όπου έμενα (και στο γυρισμό μπήκα σε πούλμαν, που με άφησε στην άλλη πλευρά της πόλης) και στο ...ΟΑΚΑ, δηλαδή 500 χιλιόμετρα πήγαινε και άλλα τόσο έλα, σε μία ημέρα !!

   Ήθελα να νιώθω ότι ανήκω στην "οικογένεια" των φίλων του Ολυμπιακού, ακόμα και ζώντας σε άλλη πόλη, βέβαια οι απλές αυτές εκδρομές απέχουν πολύ από το έγκλημα, για το οποίο συζητάμε, απλά θέλω να δείξω ότι σε αυτή την ηλικία και ζώντας μακριά από τους γονείς του, κάποιος μπορεί να θέλει να είναι μέρος ενός κοινού "συνδέσμου"...

   Μιλώντας για "συνδέσμους", εκεί πάνε οι οπαδοί για να μιλήσουν, για να κάνουν το μπάφο τους κλπ, σίγουρα υπάρχουν και εγκληματικά στοιχεία μέσα στις τάξεις των οπαδών, αλλά εκεί είναι πιο εύκολο και να παρασυρθεί κανείς, για να δείξει ότι είναι "άξιος" οπαδός στους άλλους !

   Στην υπόθεση, που εκκρεμεί, το μεγάλο ζητούμενο είναι να διευκρινιστεί ο ρόλος καθενός από τους 12 κατηγορούμενους, ώστε να τιμωρηθούν ανάλογα, αν δεν είναι αρκετά "μάγκας" αυτός που μαχαίρωσε, ώστε να το ομολογήσει, μετά το βάρος πέφτει στους δικαστές να αποδείξουν ποιος έκανε τι...

   Καλό θα ήταν να φωτιστούν και άλλες πτυχές, όπως πόση ώρα έκανε να πάει το ασθενοφόρο και να διευκρινιστεί αν αυτό που λέει ο καπραβέλος ότι έφτασε νεκρός στο νοσοκομείο ισχύει ή όχι (διότι αυτούς δεν τους πιστεύει πλέον ούτε η μάνα τους) !

    Οι γονείς του νεκρού παιδιού, με μεγαλείο ψυχής, δήλωσαν ότι δεν κρατάνε κακία σε κανέναν και ενώ το ελαφρυντικό της νεαρής ηλικίας των δραστών (συν το ότι έδρασαν με ψυχολογία αγέλης και ως "αντίποινα"), είναι δυνητικό, η γνώμη μου είναι να δίνεται, σχεδόν πάντα, εκτός ακραίων περιπτώσεων.

     Οι συνήγοροι τους, πιθανώς, θα προσπαθήσουν να ελαφρύνουν έτι περαιτέρω τη θέση τους, ισχυριζόμενοι ότι πρόκειται για θανατηφόρα σωματική βλάβη και όχι για ανθρωποκτονία, ότι είχαν σκοπό να τραυματίσουν και όχι να σκοτώσουν και για αυτό χτυπούσαν χαμηλά στα πόδια και όχι στα ζωτικά όργανα !

     Τέλοσπάντων, το θέμα είναι αυτές οι καταστάσεις να προλαμβάνονται και όχι το Κράτος εκ των υστέρων, όπως πάντα, να κάνει ελέγχους σε συνδέσμους οπαδών κλπ, ενώ ρόλο μπορεί να έπαιξε και η απαγόρευση "φιλάθλων" στα γήπεδα, όπου θα μπορούσαν να "εκτονωθούν" (γιαυτό τώρα πάνε να αυξήσουν τις χωρητικότητες...).

    Κλείνοντας, θέλω να διηγηθώ και ένα άλλο περιστατικό από τη δική μου ζωή, που δείχνει πως μπορούν να αλλάξουν όλα σε ελάχιστα λεπτά, αν μπλέξεις με "κακές" παρέες : όταν ήμουν φαντάρος στη Θήβα, νεοσύλλεκτος, περίπου 25 ετών έκανα παρέα με έναν 18χρονο Θηβαίο, οργανωμένο στην "ορίτζιναλ" !

    Μια μέρα, μετά από έναν απογευματικό αγώνα-τελικό και ενώ ήμασταν εξοδούχοι, κάποιος από την παρέα είχε τη "φαεινή" ιδέα να πάμε να πετάξουμε πέτρες στα πούλμαν των οπαδών που επέστρεφαν βόρεια, από αερογέφυρα της Εθνικής, όπερ και εγένετο (μία πέτρα μεγάλη, χωρίς να ξέρω αν χτύπησε κάποιος).

     Στο γυρισμό πέφτουμε σε αστυνομικό μπλόκο και εκεί πάγωσα κυριολεκτικά, νόμιζα ότι είχαν ειδοποιηθεί οι αστυνομικοί από τους οδηγούς των πούλμαν, άρχισα να σκέφτομαι ότι καταστράφηκε η ζωή μου, η καριέρα μου κλπ και φανταστείτε τι ανακούφιση ένιωσα, όταν ο πολιτσμάνος είπε στον οδηγό : "άδεια, δίπλωμα, ασφάλεια" ! 

      Ακόμα και αυτός ο Θηβαίος πλέον είναι ένας φιλήσυχος οικογενειάρχης, θέλω να πω ότι πρέπει στους νέους να δίνονται δεύτερες ευκαιρίες και όχι να μοιράζουμε ισόβια, δίχως σκέψη, διότι η ωριμότητα έρχεται με τα χρόνια...

οι "μπακάληδες" της νομικής επιστήμης

       Η "μπακαλίστικη λογική" στις δικαστικές αποφάσεις, κάποτε αποτελούσε την εξαίρεση, ωστόσο πλέον (κυρίως μετά την χρεοκοπία, κάθε είδους, του 2010 και την ψήφιση των μνημονίων, που μας "έσωσαν") αποτελεί μάλλον τον κανόνα, όπως αποδεικνύεται !

   Οι ...αυτοαποκαλούμενοι ως "ανεξάρτητοι", δικαστές μας, ενεργούν περισσότερο ως απλοί υπάλληλοι της εκάστοτε κυβέρνησης (και των τραπεζών και γενικά των ισχυρών), για να (ξανα)κάνω και ένα γενικότερο σχόλιο (χθες ο μιζοτάκης πήγε στη Σχολή Δικαστών, για να μοιράσει σανό και να τον χειροκροτήσουν αυτοί που πιθανόν θα κληθούν να δικάσουν τα σκάνδαλα της δικής του κυβέρνησης, ετοιμάζεται από τώρα δηλαδή)...

   Να ξεκαθαρίσω τι εννοώ με τον όρο "μπακαλίστικη λογική" : η (κανονική) δουλειά των δικαστών, είναι απλά να υπάγουν τα πραγματικά περιστατικά μιας υπόθεσης στους ΙΣΧΎΟΝΤΕΣ νομικούς κανόνες, αυτούς που έχουν θεσπίσει κάποιοι άλλοι, ωστόσο αυτό που παρατηρούμε, τα τελευταία χρόνια, πόρρω απέχει αυτού !

   Βλέπουμε δηλαδή, ότι οι δικαστές πρώτα αποφασίζουν ...τι θέλουν να αποφασίσουν (τι βολεύει αυτούς και τις ιδεοληψίες τους ή τα "αφεντικά" τους) και μετά, με νομικές ακροβασίες και λαθροχειρίες, επιχειρούν να δώσουν "νόμιμη βάση", νομικό μανδύα, στην απόφαση τους...

   Αφορμή για τα παρόντα σχόλια, αποτέλεσε απόφαση της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, που δημοσιεύτηκε πρόσφατα και αφορά το κατά πόσον ...δικαιούται σύνταξη κάποιος που διορίστηκε στο Δημόσιο, με πλαστά έγγραφα (αν πρέπει να ζήσει δηλαδή ή όχι), καθώς η Διοίκηση είχε πει "όχι" (τράτζικ), δικαιώθηκε όμως μετά από έφεση και το ...Δημόσιο έκανε αίτηση αναίρεσης, για να μην πάρει σύνταξη (ακόμα πιο τράτζικ)!!!

  Υπενθυμίζω ότι στο ποινικό σκέλος των υποθέσεων αυτών, "έκραζα" επί χρόνια (τα γραπτά μένουν και υπάρχουν εδώ μέσα) τους δικαστές για τα ανουσιουργήματα τους, να βάζουν στην φυλακή αυτούς τους ανθρώπους, με πολυετείς καθείρξεις (!) στην πλάτη, αλλά δεν ίδρωνε το αυτί τους (λόγω έπαρσης ; λόγω αλαζονείας ; λόγω επαγγελματικής πώρωσης ; επειδή "δεν θα μας πει το σωστό ...ένας δικηγόρος" ; ποιος ξέρει ; άβυσσος η ψυχούλα του δικαστή !).

   Έτσι χρειάστηκε να δημοσιοποιηθεί η περιπέτεια μιας καθαρίστριας από το Βόλο, για να ξεφτιλιστούν στο Πανελλήνιο και να έρθουν στα λόγια μου, με την ουρά στα σκέλια, σαν βρεγμένες γάτες...

    Κλείνει η παρένθεση και επιστρέφω στην σχολιαζόμενη δικαστική απόφαση του Ε.Σ : το Δικαστήριο απεφάνθη ότι δικαιούται σύνταξη (επρόκειτο για σωφρονιστικό υπάλληλο, του οποίου ανακλήθηκε ο διορισμός μετά από 17 έτη, λόγω πλαστού απολυτηρίου λυκείου), αλλά ...όχι ως ΔΕ, αλλά ως ΥΕ, δηλαδή ως να μην είχε το πλαστό !

    Το πρώτο (και μάλλον αξεπέραστο) ζήτημα, που δημιουργείται εδώ, είναι ότι με βάση την αρχή της διάκρισης των εξουσιών, ένα Δικαστήριο ΔΕΝ μπορεί να καθορίζει το ύψος μιας σύνταξης, ΔΕΝ είναι αυτή δουλειά του...

     Από εκεί και μετά, εκφράστηκαν και ακούστηκαν και πιο τραγικές απόψεις : όπως π.χ να πάρει το 70% (όπως οι χήρες) ή να πάρει μόνον τη βασική (384 ευρώ) ! Δηλαδή, αυτό που λέμε "ό,τι να ναι"...

    Ο άνθρωπος αυτός, είχε και ένσημα στον ιδιωτικό τομέα και σίγουρα δεν μπορεί να φταίει που το επιτελικό ρδέλομπου "έψαξε" τα χαρτιά του, μετά ...από 17 χρόνια και όχι κατά την πρόσληψη, όπως θα γινόταν σε ένα κανονικό επιτελικό κράτος, διότι αν το είχε εντοπίσει έγκαιρα, θα τον έδιωχναν και θα έβρισκε μια δουλειά αλλού, ώστε να έχει ένσημα και όχι να αντιμετωπίζεται ως "να μην υπήρξε", από τις συνταξιοδοτικές υπηρεσίες του ελληνικού δημοσίου !

    Επίσης, αναρωτιέμαι γιατί να πάρει μεγαλύτερη σύνταξη ένας σωφρονιστικός που έχει απολυτήριο λυκείου σε σχέση με έναν που τελείωσε μόνον το γυμνάσιο ; Δεν έκαναν την ΊΔΙΑ δουλειά ; μήπως ο πρώτος ήταν πιο ...ευγενικός με τους κρατούμενους ;

    Εκεί όμως που πραγματικά έκλαψα, ήταν όταν διάβασα στο σκεπτικό της απόφασης, ότι με βάση τους υπαλληλικούς κώδικες, η πρόσληψη και η "σταδιοδρομία" (δεν μπορεί να μην μπει σε εισαγωγικά) στο Δημόσιο, διέπεται από τις αρχές της ...αντικειμενικότητας, της ...αξιοκρατίας και της ...διαφάνειας (LOL, το πιο αστείο είναι βέβαια, ότι οι δικαστές μας παίζει και να τα πιστεύουν αυτά) !

   Για να κλείσουμε κάπως πιο ευχάριστα και αισιόδοξα, υπήρξε μια φωτεινή, μικρή, μειοψηφία τριών γυναικών δικαστών (τιμής ένεκεν θα πω και τα ονόματα τους, όπως πολύ σπάνια κάνω : Αγγελική Μυλωνά, Βασιλική Σοφιανού και Δέσποινα Τζούμα), οι οποίες με εξαντλητικά νομικά επιχειρήματα και παραπομπές σε εθνική και αλλοδαπή νομολογία (προσωπικά πάντως, δεν είναι φαν των ΤΌΣΟ αναλυτικών αιτιολογιών, είμαι οπαδός του "λίγα και καλά", αρκεί να είναι to the point) εξέφρασαν μια αληθινά επιστημονική άποψη, ενεργώντας ως Δικαστές και όχι ως "μπακάληδες" τύπου "να του δώσουμε σύνταξη, αλλά κάτι λιγότερο, επειδή ...το παλιόπαιδο έγινε ΚΑΙ ΔΟΎΛΕΨΕ ως σωφρονιστικός επί 17 ολόκληρα χρόνια χωρίς να έχει βγάλει λύκειο"...