περί ευθύνης

    Η έννοια "ατομική ευθύνη", που κατέστη τόσο επίκαιρη λόγω πανδημίας, κλυδωνίζεται στις μέρες μας, με αφορμή κυρίως σεξουαλικής φύσεως εγκλήματα και συζητήσεις τύπου "ποιος γνώριζε" ή "ποιος έκανε παρέα" με τους κατηγορούμενους...

 Οι "δικαστές" των τηλεοπτικών πάνελς και των αντισόσιαλ μίντια, δικάζουν και καταδικάζουν αβέρτα, κόσμο και κοσμάκη, επειδή έκαναν παρέα ή είχαν συνεργασία με τον θύτη (πριν καν καταδικαστεί αμετάκλητα και αποδειχτεί η ενοχή του) !

  Η ευθύνη είναι πάντα και μόνον ατομική, από νομική και ποινική άποψη, δεν μπορεί να είναι αλά καρτ ή ...όποτε μας βολεύει, ο καθένας είναι υπεύθυνος και υπόλογος για τις πράξεις του, όχι για τις παρέες του, για το σε ποιον λέει "καλημέρα" κ.ο.κ

   Συλλογική ευθύνη, θα μπορούσε να πει κάποιος ότι υπάρχει όσον αφορά το τι ψηφίζει ο κόσμος τα τελευταία 40 χρόνια, δηλαδή 2 κόμματα (νδ και πασοκ, πράσινο και ροζ, δηλαδή συριζα), που λυμαίνονται και έχουν καταστρέψει τη χώρα, ωστόσο και εδώ, η ψήφος είναι ατομική, η "συλλογική" αυτή ευθύνη επιμερίζεται στις ψήφους ενός εκάστου ψηφοφόρου, άρα πάλι σε ατομική ευθύνη καταλήγουμε...

  Από ποινική άποψη, οι μορφές συμμετοχής στο έγκλημα, είναι συγκεκριμένες και περιοριστικά αναφερόμενες : η συναυτουργία (π.χ 2 ληστές μπαίνουν σε τράπεζα, ο ένας απειλεί με όπλο και ο άλλος αδειάζει τα ταμεία), η άμεση και η απλή συνέργεια (π.χ τσιλιαδόρος) και η ηθική αυτουργία, όπου κάποιος προκαλεί σε άλλον την απόφαση, να τελέσει ένα έγκλημα !

  Αν η συμπεριφορά κάποιου, δεν εμπίπτει σε αυτές τις περιπτώσεις, είναι ποινικά αδιάφορη, δεν έχει ευθύνη καμία, αν κάποιος με τον οποίο συνεργάζεται (αρβύλες, πυξ λαξ) ή κάποιος τον οποίο γνωρίζει καλά ή και ελάχιστα, τελέσει ή έχει τελέσει στο παρελθόν ένα έγκλημα...

    Μετά πάμε καθαρά στο ηθικό ή ...ηθικολογικό ζήτημα, για το κατά πόσον, αφότου μάθεις τι έκανε ο φίλος ή συνεργάτης ή γνωστός σου, συνεχίζεις τη συνεργασία ή τη φιλία ή όχι.

    Η επικρατούσα ηθική λογική, λέει ότι ξεκόβεις, όταν μάθεις τα ένοχα μυστικά του άλλου, ωστόσο και αυτό δεν μπορεί να είναι απόλυτο, αφενός επειδή δεν σημαίνει ότι κάποιος που κατηγορείται για κάτι, είναι και ένοχος (μπορεί απλά να συκοφαντείται) και αφετέρου επειδή μπορεί να αναγνωρίζεις ότι ο καθένας μας μπορεί να "πέσει" και να στηρίξεις κάποιον να ξανασηκωθεί...

    Από εκεί και μετά, δεν συζητάμε ότι είναι "φάουλ" να λες ότι ο τάδε είναι καλός στο επάγγελμα του, όταν κατηγορείται για ειδεχθή εγκλήματα ή ότι τον "αγαπάς", διότι πρώτο και κύριο είναι να είσαι καλός άνθρωπος και μετά καλός επαγγελματίας.

     Επίσης, είναι (;) σαφές ότι το να εκφραστείς με καλά λόγια, για έναν κατηγορούμενο, δεν συνιστά "υπόθαλψη εγκληματία", αυτό είναι κάτι εντελώς διαφορετικό και σε κάθε περίπτωση, απαιτείται ΠΡΆΞΗ εκ μέρους σου, τα λόγια και οι απόψεις δεν είναι αντικείμενο ποινικής έρευνας (εκτός π.χ και αν πας να καταθέσεις ψέματα υπέρ του, στο Δικαστήριο, οπότε εκεί μιλάμε για ψευδορκία).

    Ποινική ευθύνη σε τρίτους, για τις πράξεις άλλου, μπορεί να υπάρξει μόνον, όταν ο τρίτος έχει νομική υποχρέωση να αποτρέψει την εγκληματική πράξη και δεν το κάνει, δηλαδή αν είναι υπάλληλος βασικά (αστυνομικός, δικαστικός, κλπ), όχι αν είναι απλά φίλος ή γνωστός...