Για την έννοια της υπεξαίρεσης και τη διαφορά της από την κλοπή, έχει γίνει λόγος και αλλού, όπως επίσης και για το ότι, στη βασική του μορφή, το έγκλημα αυτό, συνιστά πλημμέλημα (με ανώτατη ποινή τα 5 έτη φυλάκισης) και μόνον σε ορισμένες περιπτώσεις, κακούργημα.
Κακούργημα είναι η υπεξαίρεση σε 2 βασικά περιπτώσεις : α) όταν το συνολικό όφελος του δράστη (η αξία), υπερβαίνει τα 120.000 ευρώ ! Η περίπτωση αυτή είναι αρκούντως σαφής και δεν χρειάζεται ιδιαίτερη επεξήγηση, απλά να επισημάνουμε ότι το εν λόγω όριο ισχύει εδώ και ένα περίπου χρόνο (καθώς πριν το όριο ήταν στα 73.000 ευρώ) και β) όταν ο δράστης υπεξαιρεί αντικείμενο, που του το έχουν εμπιστευθεί, λόγω ανάγκης ή λόγω της ιδιότητάς του, ως διαχειριστή ξένης περιουσίας ή εντολοδόχου ή μεσεγγυούχου ή επιτρόπου (κηδεμόνα) του παθόντος.
Στη δεύτερη αυτή περίπτωση, δεν τίθεται χρηματικό όριο από το Νόμο, ωστόσο γίνεται γενικά και αόριστα λόγος για "αντικείμενο ιδιαίτερα μεγάλης αξίας" και αυτό σίγουρα είναι προβληματικό, διότι η έννοια "μεγάλη αξία" δεν είναι κάτι απόλυτα αντικειμενικό και μπορεί ο καθένας (δικαστής) να έχει διαφορετική άποψη επί τούτου...!!
Σίγουρα ένα ποσόν, κοντά στο όριο της α' περίπτωσης και σίγουρα πάνω από τις 100 χιλιάδες, είναι μεγάλη αξία, ωστόσο, τι συμβαίνει με τις 30 χιλιάδες ή τις 10 χιλιάδες ; Εντάσσονται και αυτές οι περιπτώσεις και τι συνιστά τελικά μικρή αξία σήμερα ;;
Είναι ανάγκη λοιπόν, θεωρώ, να υπάρξει τροποποίηση του σχετικού άρθρου του ποινικού Κώδικα και να οριστεί ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΑ τι συνιστά "μεγάλη αξία" (π.χ άνω των 40.000).
Η αξία αυτή, μάλιστα λαμβάνεται υπόψη, όχι μόνον στην κακουργηματική, αλλά και στη πλημμεληματική μορφή της υπεξαίρεσης, ως προς το πλαίσιο της ποινής (ένας λόγος παραπάνω, για να υπάρξει ρητή πρόβλεψη).
Εκεί, όπου χρειάζεται διευκρίνηση, είναι οι έννοιες "εμπιστοσύνη", "εντολή" και "διαχείριση" και θα δώσω κάποια παραδείγματα, από τη Νομολογία, για να γίνουν πιο κατανοητές :
-Κλασικές περιπτώσεις εντολοδόχων, είναι οι ασφαλιστικοί (αλλά και ταξιδιωτικοί κλπ) πράκτορες, που εισπράττουν για λογαριασμό άλλων (π.χ ασφαλιστικής εταιρίας) και αν δεν αποδώσουν τα χρήματα, διαπράττουν υπεξαίρεση. Επίσης, οι εταιρίες ή τα φυσικά πρόσωπα, που ασχολούνται με επενδύσεις ξένων κεφαλαίων, έτσι αν ο πελάτης δώσει χρήματα για κάποια επένδυση και καταλήξουν ...αλλού (π.χ μπουζούκια), υπάρχει πρόβλημα.
-Η έννοια της διαχείρισης, είναι ίσως πιο ξεκάθαρη και αναφέρεται, κατά κανόνα, σε διαχειριστές εταιριών (προσωπικές, ο.ε, επε και όχι μόνον), αφού τα πρόσωπα αυτά, διαχειρίζονται ξένη περιουσία, την περιουσία της εταιρίας-νομικού προσώπου και δίνουν λόγο για αυτό.
-Κατάχρηση εμπιστοσύνης, μπορεί να έχουμε π.χ από εργαζομένους-υπαλλήλους, όπως είναι οι οδηγοί (και πωλητές ταυτόχρονα, αλλά όχι απαραίτητα), που ιδιοποιούνται παράνομα, το φορτίο, που μεταφέρουν και το οποίο φυσικά δεν τους ανήκει.
Δύο ενδιαφέρουσες περιπτώσεις, από τη νομολογία, είναι και οι εξής : στην πρώτη, κάποιος είχε νοικιάσει σκάφος αναψυχής και μετά δήλωσε ψευδώς ότι καταστράφηκε, αλλά το είχε κρατήσει, ως δικό του, για να βολτάρει και στη δεύτερη, μία κυρία έδωσε χρήματα σε κάποιον γνωστό, προκειμένου να τα φυλάξει και να μην τα βρει ο τοξικομανής υιός της, αλλά ο ..γνωστός δεν τα επέστρεψε ποτέ !
Η ποινή της κακουργηματικής υπεξαίρεσης δεν είναι ιδιαίτερα μεγάλη (αναλογικά μιλώντας), ήτοι κάθειρξη από 5 έως 10 έτη. Αν συντρέχουν και οι 2 περιπτώσεις (π.χ και διαχειριστής ξένης περιουσίας και όφελος πάνω από 120.000 ευρώ), η ποινή δεν ανεβαίνει, πάνω από τα 10 έτη, αλλά θα κινηθεί κοντά σε αυτά !
Κακούργημα είναι η υπεξαίρεση σε 2 βασικά περιπτώσεις : α) όταν το συνολικό όφελος του δράστη (η αξία), υπερβαίνει τα 120.000 ευρώ ! Η περίπτωση αυτή είναι αρκούντως σαφής και δεν χρειάζεται ιδιαίτερη επεξήγηση, απλά να επισημάνουμε ότι το εν λόγω όριο ισχύει εδώ και ένα περίπου χρόνο (καθώς πριν το όριο ήταν στα 73.000 ευρώ) και β) όταν ο δράστης υπεξαιρεί αντικείμενο, που του το έχουν εμπιστευθεί, λόγω ανάγκης ή λόγω της ιδιότητάς του, ως διαχειριστή ξένης περιουσίας ή εντολοδόχου ή μεσεγγυούχου ή επιτρόπου (κηδεμόνα) του παθόντος.
Στη δεύτερη αυτή περίπτωση, δεν τίθεται χρηματικό όριο από το Νόμο, ωστόσο γίνεται γενικά και αόριστα λόγος για "αντικείμενο ιδιαίτερα μεγάλης αξίας" και αυτό σίγουρα είναι προβληματικό, διότι η έννοια "μεγάλη αξία" δεν είναι κάτι απόλυτα αντικειμενικό και μπορεί ο καθένας (δικαστής) να έχει διαφορετική άποψη επί τούτου...!!
Σίγουρα ένα ποσόν, κοντά στο όριο της α' περίπτωσης και σίγουρα πάνω από τις 100 χιλιάδες, είναι μεγάλη αξία, ωστόσο, τι συμβαίνει με τις 30 χιλιάδες ή τις 10 χιλιάδες ; Εντάσσονται και αυτές οι περιπτώσεις και τι συνιστά τελικά μικρή αξία σήμερα ;;
Είναι ανάγκη λοιπόν, θεωρώ, να υπάρξει τροποποίηση του σχετικού άρθρου του ποινικού Κώδικα και να οριστεί ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΑ τι συνιστά "μεγάλη αξία" (π.χ άνω των 40.000).
Η αξία αυτή, μάλιστα λαμβάνεται υπόψη, όχι μόνον στην κακουργηματική, αλλά και στη πλημμεληματική μορφή της υπεξαίρεσης, ως προς το πλαίσιο της ποινής (ένας λόγος παραπάνω, για να υπάρξει ρητή πρόβλεψη).
Εκεί, όπου χρειάζεται διευκρίνηση, είναι οι έννοιες "εμπιστοσύνη", "εντολή" και "διαχείριση" και θα δώσω κάποια παραδείγματα, από τη Νομολογία, για να γίνουν πιο κατανοητές :
-Κλασικές περιπτώσεις εντολοδόχων, είναι οι ασφαλιστικοί (αλλά και ταξιδιωτικοί κλπ) πράκτορες, που εισπράττουν για λογαριασμό άλλων (π.χ ασφαλιστικής εταιρίας) και αν δεν αποδώσουν τα χρήματα, διαπράττουν υπεξαίρεση. Επίσης, οι εταιρίες ή τα φυσικά πρόσωπα, που ασχολούνται με επενδύσεις ξένων κεφαλαίων, έτσι αν ο πελάτης δώσει χρήματα για κάποια επένδυση και καταλήξουν ...αλλού (π.χ μπουζούκια), υπάρχει πρόβλημα.
-Η έννοια της διαχείρισης, είναι ίσως πιο ξεκάθαρη και αναφέρεται, κατά κανόνα, σε διαχειριστές εταιριών (προσωπικές, ο.ε, επε και όχι μόνον), αφού τα πρόσωπα αυτά, διαχειρίζονται ξένη περιουσία, την περιουσία της εταιρίας-νομικού προσώπου και δίνουν λόγο για αυτό.
-Κατάχρηση εμπιστοσύνης, μπορεί να έχουμε π.χ από εργαζομένους-υπαλλήλους, όπως είναι οι οδηγοί (και πωλητές ταυτόχρονα, αλλά όχι απαραίτητα), που ιδιοποιούνται παράνομα, το φορτίο, που μεταφέρουν και το οποίο φυσικά δεν τους ανήκει.
Δύο ενδιαφέρουσες περιπτώσεις, από τη νομολογία, είναι και οι εξής : στην πρώτη, κάποιος είχε νοικιάσει σκάφος αναψυχής και μετά δήλωσε ψευδώς ότι καταστράφηκε, αλλά το είχε κρατήσει, ως δικό του, για να βολτάρει και στη δεύτερη, μία κυρία έδωσε χρήματα σε κάποιον γνωστό, προκειμένου να τα φυλάξει και να μην τα βρει ο τοξικομανής υιός της, αλλά ο ..γνωστός δεν τα επέστρεψε ποτέ !
Η ποινή της κακουργηματικής υπεξαίρεσης δεν είναι ιδιαίτερα μεγάλη (αναλογικά μιλώντας), ήτοι κάθειρξη από 5 έως 10 έτη. Αν συντρέχουν και οι 2 περιπτώσεις (π.χ και διαχειριστής ξένης περιουσίας και όφελος πάνω από 120.000 ευρώ), η ποινή δεν ανεβαίνει, πάνω από τα 10 έτη, αλλά θα κινηθεί κοντά σε αυτά !
αν η υπεξαίρεση στρέφεται εναντίον του ελληνικού Δημοσίου, ΟΤΑ ή ΝΠΔΔ, έχει εφαρμογή ο περιβόητος Νόμος (του ..1950) περί καταχραστών του Δημοσίου και οι ποινές αυξάνονται, ενώ, αν το όφελος (και αντίστοιχα η ζημία του δημοσίου) υπερβαίνει τις 150.000 ευρώ, μπορεί να επιβληθεί έως και ΙΣΟΒΙΑ κάθειρξη, η ανώτατη δηλαδή ποινή, εξού και η καταδίκη των 3, στην πρόσφατη υπόθεση του Δήμου Θεσσαλονίκης ! Τέλος, να επισημάνουμε ότι εδώ ΔΕΝ έχει σημασία η κατ' επάγγελμα ή κατά συνήθεια τέλεση της υπεξαίρεσης, όπως έχει στο έγκλημα της απάτης, προκειμένου να λάβει κακουργηματικό χαρακτήρα..
ΑπάντησηΔιαγραφή