Έχει τίτλο "απρόοπτη μεταβολή των συνθηκών", είναι αρκετά γενικό και παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον, ειδικά σήμερα, όπου πολύς κόσμος, το επικαλείται ή θέλει να το επικαλεστεί, για να αποφύγει τελείως ή να αλλάξει τους όρους, υποχρεώσεων, που έχει αναλάβει !
Περιλαμβάνεται στο τμήμα του Αστικού Κώδικα, που ονομάζεται "ενοχικό δίκαιο" και το οποίο φυσικά καμία σχέση, δεν έχει με την ενοχή ή την αθωότητα, που είναι όροι του ποινικού δικαίου : ενοχή, στο αστικό δίκαιο, είναι η υποχρέωση, που αναλαμβάνει κανείς, με σύμβαση.
Το εν λόγω άρθρο μάλιστα, ρητά ορίζεται, ότι έχει εφαρμογή στις λεγόμενες αμφοτεροβαρείς συμβάσεις, εκείνες δηλαδή, που δημιουργούν υποχρεώσεις και στα δύο μέρη και όχι στις ετεροβαρείς, εκείνες, που δημιουργούν υποχρέωση, μόνον στη μία πλευρά !
Από εκεί και μετά, όπως λέει και ο ίδιος ο τίτλος, η μεταβολή των συνθηκών, πάνω στις οποίες και βάσει των οποίων, συνάφθηκε μία σύμβαση, πρέπει να είναι απρόοπτη, που σημαίνει να μην μπορούσε να προβλεφθεί...
Αν υπάρξει απροσδόκητη και σημαντική μεταβολή των συνθηκών σύναψης μίας ορισμένης συμφωνίας και παράλληλα (πρόσθετα-επιπλέον) η μεταβολή αυτή, καθιστά υπέρμετρα (όχι απλά δηλαδή) επαχθή, την εκπλήρωση της αναληφθείσας υποχρέωσης, μπορεί, εκείνος, που βαρύνεται με αυτό το άχθος, να ζητήσει, ακόμα και δικαστικά, είτε τη λύση, είτε τη μετατροπή της αρχικής συμφωνίας, στα νέα δεδομένα, που προέκυψαν ! (η λύση της σύμβασης, δηλαδή, δεν είναι μονόδρομος, όπως άφησε να εννοηθεί ένας τηλεθεατής, σε σημερινή πρωϊνή εκπομπή, που αποτέλεσε και την αφορμή, για την παρούσα ανάρτηση).
Η επίκληση του άρθρου 388 Α.Κ, γίνεται κατεξοχήν, σε μισθωτικές διαφορές (εμπορικές-επαγγελματικές) και δευτερευόντως σε δάνεια και σε συμβάσεις έργων.
Περισσότερο βέβαια, από μισθωτές, που προσπαθούν να ρίξουν τα ενοίκια, επικαλούμενοι την οικονομική ύφεση και χρεοκοπία του ελληνικού κράτους, χωρίς αυτό να σημαίνει, ότι δεν μπορεί να συμβεί και το αντίστροφο, δηλαδή να ζητηθεί αύξηση ενοικίου (π.χ όταν δημιουργείται σταθμός μετρό, δίπλα στο μίσθιο ακίνητο και αυξάνεται η μισθωτική αξία του, κάτι που δεν μπορούσε φυσικά να προβλέψει ο ιδιοκτήτης).
Τα οικονομικά προβλήματα του μισθωτή, μπορεί να οφείλονται και σε άλλους, μη προβλέψιμους παράγοντες, όπως στην αλλαγή των τάσεων της αγοράς και στην εμφάνιση ανταγωνιστικών προϊόντων (τα παραδείγματα είναι ατελείωτα, το βίντεο κατέστρεψε τον κινηματογράφο, το ιντερνετ, τις εφημερίδες, τα κινέζικα, την ελληνική κλωστοϋφαντουργία και πάει λέγοντας)...
Όσον αφορά τα δάνεια, εκεί η κατάσταση είναι πιο μπερδεμένη ακόμα (πολύ λόγος, ειδικά, γίνεται για τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο, που έχουν καταστρέψει πολύ κόσμο, λόγω της αλλαγής των ισοτιμιών) : από παλιά, τα δικαστήρια, έδειχναν απροθυμία, να εφαρμόσουν το 388 ΑΚ, λέγοντας ότι το δάνειο είναι ετεροβαρής σύμβαση και όχι αμφοτεροβαρής, ενώ και οι ισοτιμίες των νομισμάτων, είναι γνωστό, ότι μεταβάλλονται και άρα υπάρχουν σοβαρές αντιρρήσεις, για την προϋπόθεση του "απρόοπτου", ότι δηλαδή δεν μπορούσε να προβλεφθεί !
Επίσης, όταν κάποιος παίρνει δάνειο, με κυμαινόμενο επιτόκιο, προφανώς ξέρει ότι αυτό σημαίνει, πως τα επιτόκια, μπορεί να πέσουν, αλλά μπορεί και να αυξηθούν...
Τέλος, σε συμβάσεις έργων, μπορεί να ζητηθεί αναπροσαρμογή, σε εξαιρετικές περιπτώσεις, όπως π.χ όταν βρίσκονται αρχαία, οπότε οι όροι (χρόνος παράδοσης κλπ) πρέπει αναγκαστικά, να αλλάξουν !
Γενικά μιλώντας, η συγκεκριμένη διάταξη, πρέπει να χρησιμοποιείται, με κάποια φειδώ, διότι έχει εξαιρετικό χαρακτήρα, θέλει να καλύψει πιο ακραίες καταστάσεις, από αυτές που νομίζουν ίσως οι περισσότεροι : για να δώσω ένα καραμπινάτο παράδειγμα εφαρμογής, αν γίνει σεισμός, που προφανώς δεν μπορεί να προβλεφθεί και το μίσθιο ακίνητο καταστεί μη κατοικήσιμο, ποιος θα μπορούσε να αξιώσει, από το μιθσωτή, να παραμείνει σε αυτό και να συνεχίσει να πληρώνει ενοίκιο ;
Πάντως, για να κλείσουμε λίγο ..πιο αισιόδοξα, όπου δεν μπορεί να εφαρμοστεί το 388 ΑΚ, γίνεται επικουρικά επίκληση του 288 ΑΚ και σε κάθε περίπτωση, οι αρχές της καλής πίστης και των συναλλακτικών ηθών (που δεν είναι ευχολόγια, αλλά δεσμευτικοί νομικοί κανόνες), μπορούν να προσφέρουν επαρκείς λύσεις, στις σχετικές υποθέσεις-διαφορές.
Περιλαμβάνεται στο τμήμα του Αστικού Κώδικα, που ονομάζεται "ενοχικό δίκαιο" και το οποίο φυσικά καμία σχέση, δεν έχει με την ενοχή ή την αθωότητα, που είναι όροι του ποινικού δικαίου : ενοχή, στο αστικό δίκαιο, είναι η υποχρέωση, που αναλαμβάνει κανείς, με σύμβαση.
Το εν λόγω άρθρο μάλιστα, ρητά ορίζεται, ότι έχει εφαρμογή στις λεγόμενες αμφοτεροβαρείς συμβάσεις, εκείνες δηλαδή, που δημιουργούν υποχρεώσεις και στα δύο μέρη και όχι στις ετεροβαρείς, εκείνες, που δημιουργούν υποχρέωση, μόνον στη μία πλευρά !
Από εκεί και μετά, όπως λέει και ο ίδιος ο τίτλος, η μεταβολή των συνθηκών, πάνω στις οποίες και βάσει των οποίων, συνάφθηκε μία σύμβαση, πρέπει να είναι απρόοπτη, που σημαίνει να μην μπορούσε να προβλεφθεί...
Αν υπάρξει απροσδόκητη και σημαντική μεταβολή των συνθηκών σύναψης μίας ορισμένης συμφωνίας και παράλληλα (πρόσθετα-επιπλέον) η μεταβολή αυτή, καθιστά υπέρμετρα (όχι απλά δηλαδή) επαχθή, την εκπλήρωση της αναληφθείσας υποχρέωσης, μπορεί, εκείνος, που βαρύνεται με αυτό το άχθος, να ζητήσει, ακόμα και δικαστικά, είτε τη λύση, είτε τη μετατροπή της αρχικής συμφωνίας, στα νέα δεδομένα, που προέκυψαν ! (η λύση της σύμβασης, δηλαδή, δεν είναι μονόδρομος, όπως άφησε να εννοηθεί ένας τηλεθεατής, σε σημερινή πρωϊνή εκπομπή, που αποτέλεσε και την αφορμή, για την παρούσα ανάρτηση).
Η επίκληση του άρθρου 388 Α.Κ, γίνεται κατεξοχήν, σε μισθωτικές διαφορές (εμπορικές-επαγγελματικές) και δευτερευόντως σε δάνεια και σε συμβάσεις έργων.
Περισσότερο βέβαια, από μισθωτές, που προσπαθούν να ρίξουν τα ενοίκια, επικαλούμενοι την οικονομική ύφεση και χρεοκοπία του ελληνικού κράτους, χωρίς αυτό να σημαίνει, ότι δεν μπορεί να συμβεί και το αντίστροφο, δηλαδή να ζητηθεί αύξηση ενοικίου (π.χ όταν δημιουργείται σταθμός μετρό, δίπλα στο μίσθιο ακίνητο και αυξάνεται η μισθωτική αξία του, κάτι που δεν μπορούσε φυσικά να προβλέψει ο ιδιοκτήτης).
Τα οικονομικά προβλήματα του μισθωτή, μπορεί να οφείλονται και σε άλλους, μη προβλέψιμους παράγοντες, όπως στην αλλαγή των τάσεων της αγοράς και στην εμφάνιση ανταγωνιστικών προϊόντων (τα παραδείγματα είναι ατελείωτα, το βίντεο κατέστρεψε τον κινηματογράφο, το ιντερνετ, τις εφημερίδες, τα κινέζικα, την ελληνική κλωστοϋφαντουργία και πάει λέγοντας)...
Όσον αφορά τα δάνεια, εκεί η κατάσταση είναι πιο μπερδεμένη ακόμα (πολύ λόγος, ειδικά, γίνεται για τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο, που έχουν καταστρέψει πολύ κόσμο, λόγω της αλλαγής των ισοτιμιών) : από παλιά, τα δικαστήρια, έδειχναν απροθυμία, να εφαρμόσουν το 388 ΑΚ, λέγοντας ότι το δάνειο είναι ετεροβαρής σύμβαση και όχι αμφοτεροβαρής, ενώ και οι ισοτιμίες των νομισμάτων, είναι γνωστό, ότι μεταβάλλονται και άρα υπάρχουν σοβαρές αντιρρήσεις, για την προϋπόθεση του "απρόοπτου", ότι δηλαδή δεν μπορούσε να προβλεφθεί !
Επίσης, όταν κάποιος παίρνει δάνειο, με κυμαινόμενο επιτόκιο, προφανώς ξέρει ότι αυτό σημαίνει, πως τα επιτόκια, μπορεί να πέσουν, αλλά μπορεί και να αυξηθούν...
Τέλος, σε συμβάσεις έργων, μπορεί να ζητηθεί αναπροσαρμογή, σε εξαιρετικές περιπτώσεις, όπως π.χ όταν βρίσκονται αρχαία, οπότε οι όροι (χρόνος παράδοσης κλπ) πρέπει αναγκαστικά, να αλλάξουν !
Γενικά μιλώντας, η συγκεκριμένη διάταξη, πρέπει να χρησιμοποιείται, με κάποια φειδώ, διότι έχει εξαιρετικό χαρακτήρα, θέλει να καλύψει πιο ακραίες καταστάσεις, από αυτές που νομίζουν ίσως οι περισσότεροι : για να δώσω ένα καραμπινάτο παράδειγμα εφαρμογής, αν γίνει σεισμός, που προφανώς δεν μπορεί να προβλεφθεί και το μίσθιο ακίνητο καταστεί μη κατοικήσιμο, ποιος θα μπορούσε να αξιώσει, από το μιθσωτή, να παραμείνει σε αυτό και να συνεχίσει να πληρώνει ενοίκιο ;
Πάντως, για να κλείσουμε λίγο ..πιο αισιόδοξα, όπου δεν μπορεί να εφαρμοστεί το 388 ΑΚ, γίνεται επικουρικά επίκληση του 288 ΑΚ και σε κάθε περίπτωση, οι αρχές της καλής πίστης και των συναλλακτικών ηθών (που δεν είναι ευχολόγια, αλλά δεσμευτικοί νομικοί κανόνες), μπορούν να προσφέρουν επαρκείς λύσεις, στις σχετικές υποθέσεις-διαφορές.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.